Το υπουργείο Υποδομών βάζεις τέλος στις διελεύσεις βαρέων οχημάτων από το παράπλευρο οδικό δίκτυο με τροπολογία που κατατέθηκε απόψε. Με την ίδια τροπολογία θεσπίζονται αναλογικά ηλεκτρονικά διόδια στο οδικό δίκτυο που δεν υπάγονται στις Συμβάσεις Παραχώρησης των αυτοκινητοδρόμων και αφορά ουσιαστικά στην Εγνατία Οδό και τους κάθετους άξονες.
Αναλογική χρέωση θα υπάρχει και στις εισόδους της χώρας με προπληρωμένη βινιέτα κάρτα διοδίων (αυτοκόλλητο στο όχημα), σε όλες τις εισόδους της χώρας. Κατά συνέπεια, τα φορτηγά και τα βαρέα οχήματα θα πληρώνουν διόδια στις εισόδους της χώρας, ώστε να μην διέρχονται με ανορθόδοξο τρόπο από τη χώρα μας και να υπάρχουν έσοδα για τη συντήρηση του δικτύου, «που σήμερα βαραίνει τον ελληνικό λαό», ενώ συνίσταται αυτοτελής υπηρεσία Οδικών Τελών υπαγόμενη στο υπουργείο Υποδομών.
Αναλυτικά με τη συγκεκριμένη τροπολογία προβλέπεται απαγόρευση διέλευσης στο παράπλευρο οδικό δίκτυο όλων των μηχανημάτων έργου, φορτηγών, οχημάτων αγροτικής χρήσης, επαγγελματικής χρήσης και λοιπών βαρέων οχημάτων. Με απόφαση του υπουργού Υποδομών μπορούν να καθοριστούν εξαιρέσεις υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις για ειδικές κατηγορίες οχημάτων ιδιοκτητών όμορων περιοχών, ΚΤΕΛ που καλύπτουν συγκεκριμένους οικισμούς, κλπ.
Ως προς τις εισόδους της χώρας, ο υπουργός Υποδομών θα αποφασίζει για την υπηρεσία προπληρωμένης κάρτας διόδου για τη χρήση του συνόλου του εθνικού δικτύου ή τμήματός του επιλεγμένης διάρκειας ισχύος με αναλογική χρέωση και για τον τύπο της προπληρωμένης κάρτας (π.χ. Αυτοκόλλητου) που τοποθετείται στο όχημα.
Όσον αφορά στα διόδια, η χρέωση εφαρμόζεται ανά κατηγορία οχήματος αναλογικά:
- ανά χρονική περίοδο χρήσης του δικτύου αρμοδιότητας της Υπηρεσίας οδικών τελών.
- ανά χρονική περίοδο χρήσης του δικτύου (ημερήσια, εβδομαδιαία, μηνιαία, ετήσια) «με την επιφύλαξη των Συμβάσεων Παραχώρησης που διέπονται από το Π.Δ. 60/2007 όπως ισχύει».
- Επιπλέον θεσπίζεται ρητή απαγόρευση για την κατασκευή και λειτουργία νέων κατ΄ουσίαν μετωπικών διοδίων εφόσον δεν εξατομικεύονται οι χρεώσεις αυτές βάσει πραγματικής χρήσης ανά διερχόμενο όχημα.
Ο υπουργός Υποδομών εξουσιοδοτείται για την έκδοση απόφασης στην οποία καθορίζονται τα σημεία ανέγερσης σταθμών διοδίων, το ύψος των τελών και οι καθολικές απαλλαγές υποχρέωσης καταβολής τελών διοδίων σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού (ΑμεΑ, ανέργους, κατοίκους όμορης του δικτύου περιοχής, οχήματα εξυπηρέτησης εκτάκτων αναγκών).
Όσο για την αυτοτελή υπηρεσία Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών θα έχει ως αντικείμενο μεταξύ άλλων την ανάπτυξη και λειτουργία Συστήματος Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών παρακολούθησης και χρέωσης τελών διοδίων, την ανάπτυξη και λειτουργία ηλεκτρονικού συστήματος παρακολούθησης, καταγραφής και επεξεργασίας κυκλοφοριακών φόρτων, τη διαχείριση του κέντρου παρακολούθησης διοδίων της υπηρεσίας, τη σύνταξη προδιαγραφών για ενιαία αναλογικά διόδια και τη γνωμοδότηση στον υπουργό Υποδομών για τη χωροθέτηση σταθμών είσπραξης χρέωσης τελών διοδίων στο οδικό δίκτυο και σε εισόδους της χώρας.
Σε ό,τι αφορά τις παραχωρήσεις και την ενιαία εφαρμογή του μέτρου και σε αυτά τα οδικά δίκτυα, ο κ. Σπίρτζης έκανε λόγο «για επιμέρους συμφωνίες που έγιναν τους τελευταίους μήνες και τόνισε ότι με βάση αυτές τις συμφωνίες, μέχρι την ολοκλήρωση των έργων, είναι υποχρεωμένοι οι παραχωρησιούχοι να φέρουν μελέτες, προκειμένου να εγκαταστήσουν και αυτοί αναλογικά ηλεκτρονικά διόδια με την ολοκλήρωση των έργων.
Με αυτήν τη ρύθμιση, δίνεται ανάσα στις τοπικές κοινωνίες, ενισχύεται η οδική ασφάλεια και προστατεύεται το οδικό δίκτυο, που είναι περιουσία του ελληνικού λαού. Ταυτόχρονα, προσφέρονται έσοδα στα κρατικά ταμεία από τη χρήση του κεντρικού οδικού δικτύου».
Ο υπουργός επεσήμανε ότι το κόστος για τη συντήρηση του παράπλευρου οδικού δικτύου, το οποίο προτιμάται από τους οδηγούς των βαρέων οχημάτων, παρόλο που δεν πληροί τις απαραίτητες προδιαγραφές για τη χρήση αυτή, το επωμιζόταν, τελικά, ο πολίτης. «Η χρήση του παράπλευρου δικτύου πρέπει να εξυπηρετεί μόνο τις τοπικές κοινωνίες και τους πολίτες τους με ασφάλεια» υπογράμμισε ο κ. Σπίρτζης.
Με στόχο να εξασφαλίσει την εφαρμογή του αναλογικού συστήματος χρεώσεων που αφορά αποκλειστικά στην πραγματική χρήση που κάθε ένα όχημα πραγματοποιεί κατά τη διέλευσή του από το οδικό δίκτυο με τη ρύθμιση ‘θεσπίζεται ρητή απαγόρευση για την κατασκευή και λειτουργία νέων κατ ουσίαν μετωπικών διοδίων εφόσον δεν εξατομικεύονται οι χρεώσεις αυτές βάσει πραγματικής χρήσης ανά διερχόμενο όχημα ‘.
Προβλέπεται συγκεκριμένα πως ‘από την έναρξη ισχύος του παρόντος, απαγορεύεται η εγκατάσταση και λειτουργία νέων μετωπικών σταθμών διοδίων ανεξαρτήτως αν για αυτούς έχει ακολουθηθεί γενικός τρόπος υπολογισμού χρεώσεων τελών σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, εφόσον αυτή η χρέωση δεν ανταποκρίνεται σε πραγματική χρήση του κάθε ενός οχήματος χωριστά που διέρχεται το οδικό δίκτυο ‘.
Προβλέπεται, επίσης, πως με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων καθορίζονται:
α) τα σημεία ανέγερσης και λειτουργίας σταθμών διοδίων, είτε καθολικά στο σύνολο του οδικού δικτύου, είτε κατά τμήμα αυτού, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ηλεκτρονικού μέσου παρακολούθησης διοδίων τελών του περίπτωσης (α) της παραγράφου 1 και σε σημεία εισόδων και εξόδων του δικτύου,
β) το ύψος τελών ανά κατηγορία οχήματος και ανά διανυόμενο χιλιόμετρο ή χρονική περίοδο χρήσης της παραγράφου 7 του παρόντος,
γ) οι απαλλαγές υποχρέωσης καταβολής τελών διοδίων σε ειδικές κατηγορίες και ευάλωτες ομάδες πληθυσμού ιδίως σε άνεργους, ΑμεΑ, κατοίκους όμορης του δικτύου περιοχής, καθώς και σε οχήματα εξυπηρέτησης εκτάκτων αναγκών όπως οχήματα Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, Ελληνικής Αστυνομίας, ασθενοφόρα κ.α. και
δ) η κατάργηση των μετωπικών σταθμών διοδίων ανάλογα με την τμηματική εφαρμογή ‘ του ηλεκτρονικού συστήματος διοδίων.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση αντικείμενο της αυτοτελούς υπηρεσίας Οδικών Τελών είναι:
α) η ανάπτυξη και λειτουργία Συστήματος Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Οδικών Υποδομών παρακολούθησης και χρέωσης τελών διοδίων οχημάτων, ως καινοτόμος εφαρμογή εποπτείας του αντικειμένου για τη χώρα, όπου η δυνατότητα διέλευσης από τις ηλεκτρονικές λωρίδες όλων των σταθμών διοδίων με ηλεκτρονικά μέσα, όπως κάρτα ή πομποδέκτης ή άλλο ηλεκτρονικό μέσο, ένα συνδρομητικό συμβόλαιο και ένα λογαριασμό, αποτελεί μία σημαντική υπηρεσία προς τους χρήστες του οδικού δικτύου,
β) η ανάπτυξη και λειτουργία Ηλεκτρονικού Συστήματος παρακολούθησης, καταγραφής και επεξεργασίας κυκλοφοριακών φόρτων για τη πληρέστερη εποπτεία τους,
γ) η ανάπτυξη και λειτουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Παροχών Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τηλεδιοδίων (Ε.Υ.Τ.), σε εφαρμογή των οδηγιών 2004/52/ΕΚ και της 2009/750/ΕΚ, για την επίτευξη της διαλειτουργικότητας όπως αυτή νοείται στις οδηγίες,
δ) η διαχείριση του κέντρου παρακολούθησης διοδίων της Υπηρεσίας, με στόχο την επίτευξη του συντονισμού και της οργάνωσης της λειτουργίας του συστήματος διοδίων,
ε) η σύνταξη προδιαγραφών για ενιαία ηλεκτρονικά αναλογικά διόδια, με στόχο τη δίκαιη κατανομή βαρών στους χρήστες,
στ) τη γνωμοδότηση στον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για τη χωροθέτηση των σταθμών είσπραξης – χρέωσης των τελών διοδίων στο οδικό δίκτυο και σε εισόδους της χώρας, ώστε όλα τα είδη των οχημάτων να χρησιμοποιούν το εθνικό οδικό δίκτυο κατά προτεραιότητα και να μην εμφανίζονται φαινόμενα αποκλειστικής χρήσης και κατά συνέπεια καταστροφής, του παράπλευρου οδικού δικτύου, τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του οποίου δεν ανταποκρίνονται σε τέτοια χρήση, και
ζ) η παρακολούθηση και απόδοση των εσόδων, ώστε να επιτυγχάνεται κεντρική διαχείριση για τον έλεγχο και την ορθολογική κατανομή των εσόδων, σε συνδυασμό το ειδικό νομικό καθεστώς των συμβάσεων παραχώρησης.