Κεφάλαιο τέταρτο του αφιερώματος στους αδικημένους παγκόσμιους πρωταθλητές της Formula 1. Σε αυτό θα αναφερθούμε στον John Surtees.
John Surtees
- Πρωταθλητής F1 Σεζόν 1964
- Βρετανός
- Ενεργός 1960-1972
- Συμμετοχές 113 (111 εκκινήσεις, 6 νίκες, 8 poles, 24 βάθρα, 11 ταχύτεροι γύροι)
Το 1960, σε ηλικία 26 ετών, κάνει το ντεμπούτο του σε ανεπίσημο GP στο Silverstone, ο John Surtees με την ομάδα της Lotus. Επιτυχημένος αναβάτης μοτοσικλετών με 4 παγκόσμια πρωταθλήματα στην κλάση των 500 κυβικών τις χρονιές ’56,’58,’59 και ’60 και άλλα τρία παγκόσμια στην κλάση των 350 κυβικών (1958-1960), αποφασίζει την μετάβαση του στους αγώνες των τεσσάρων τροχών.
Στο επίσημο Βρετανικό gp, στο Silverstone κατατάχθηκε 11ος και τερμάτισε 2ος, μόλις στο 2ο επίσημο GP συμμετοχής του, ενώ στην Πορτογαλία- 3o επίσημο GP της καριέρας του- πέτυχε την 1η του pole σημειώνοντας παράλληλα και τον ταχύτερο γύρο. Στην Πορτογαλία μάλιστα παραλίγο να πετύχει την 1η του νίκη καθώς οδηγούσε 1ος τον αγώνα μέχρι που βγήκε εκτός πίστας, όταν διέρρευσε καύσιμο από τη δεξαμενή στα πεντάλ, με αποτέλεσμα λόγω της ολισθηρότητας τους να χάσει τον έλεγχο και βγαίνοντας εκτός πίστας, να τραυματίσει το ψυγείο του. Με μόλις 4 GP συμμετοχής το 1960 τερμάτισε 12ος στους οδηγούς με 6 βαθμούς. Ο Jim Clark, team-mate του Surtees στη Lotus, τερμάτισε 10ος έχοντας 2 βαθμούς παραπάνω με 6 GP συμμετοχής.
Το 1961 αγωνίστηκε για λογαριασμό της Yeoman Credit Racing Team (Reg Rarnell Racing) με Cooper Τ53. Ήταν η 1η του φουλ σεζόν στην F1. Εκέινη τη σεζόν είχε 4 εγκαταλείψεις αλλά και 2 τερματισμούς στην 5η θέση, μία στο Spa πίσω από 4 Ferrari και μία στο Nurburgring. Με 4 βαθμούς κατατάχθηκε 12ος πίσω από τον Jack Brabham με επίσης 4 βαθμούς. To 1962 παρέμεινε στην ίδια ομάδα, η οποία άλλαξε το σασί της από Cooper σε Lola. Στο 1ο GP της σεζόν στο Zandvoort πέτυχε την pole κερδίζοντας την BRM του G. Hill και την Lotus του Jim Clark, αλλά στον αγώνα εγκατέλειψε. Από εκεί και πέρα τερμάτισε 4ος στο Μονακό, 5ος στο Spa, 5ος στη Rouen (Γαλλία) και ανέβηκε στο 2ο σκαλί του βάθρου στο Aintree (Βρετανία) και στο βρεγμένο Nurburgring, μετά το οποίο βρέθηκε προσωρινά 3ος στη βαθμολογία με 19 βαθμούς, 2 λιγότερους από τον 2o Clark. Στο Γερμανικό GP στις πρώτες έξι θέσεις στον τερματισμό βρέθηκαν έξι διαφορετικές ομάδες με την εξής σειρά: BRM, Lola, Porsche, Lotus, Cooper και Ferrari. Ακολούθησαν 3 εγκαταλείψεις στα τελευταία 3 GP της σεζόν. Κατατάχθηκε 4ος στους οδηγούς με 19 βαθμούς, πίσω από τους G. Hill, Clark και Mc Laren και κέρδισε 1 ανεπίσημο GP επί Βρετανικού εδάφους.
To 1963 μετά την φυγή των Phil Hill και Giancarlo Baghetti στην νεοσύστατη ATS (Ιδρυθείσα από πρώην στελέχη της Ferrari), ο Surtees αναπλήρωσε το κενό στην Scuderia χωρίς όμως σταθερό team-mate. Το μονοθέσιο της ομάδας εξακολουθούσε να είναι η 156, αλλά είχε τροποποιηθεί εμπρός αποχωριζόμενη το “sharknose” στύλ. Η σεζόν ξεκίνησε στο Πριγκηπάτο με ταχύτερο γύρο και τερματισμό στην 4η θέση. Ακολούθησε μία εγκατάλειψη στο Spa, αλλά στο Zandvoort ανέβηκε στο 3ο σκαλί του βάθρου. Άλλη μία εγκατάλειψη ήρθε στη Reims, όμως στο Silverstone πέτυχε ξανά τον ταχύτερο γύρο και ανέβηκε στο 2ο σκαλί του βάθρου, όταν ο G. Hill ξέμεινε από καύσιμα στον τελευταίο γύρο.
Στην Πράσινη Κόλαση ο Surtees πέτυχε την 1η του νίκη συνδυαζόμενη με τον ταχύτερο γύρο και πέρασε προσωρινά 2ος στη βαθμολογία 20 βαθμούς πίσω από τον Jim Clark. Η Ferrari επέστρεψε στις νίκες μετά από σχεδόν 2 χρόνια. Στα εναπομείναντα 4 grands prix ακολούθησαν καλά αποτελέσματα στις κατατακτήριες. Pole position στη Monza, 3ος στο Watkins Glen, 2ος στο Mexico και 4ος στη Ν. Αφρική όμως οι τερματισμοί δεν ήρθαν λόγω τριών εγκαταλείψεων και ενός αποκλεισμού. Με 22 βαθμούς κατατάχθηκε 4ος στους οδηγούς, ομοίως η Ferrari ήρθε 4η στους κατασκευαστές. Ο τίτλος κατέληξε δικαιωματικά στον Jim Clark, για 1η φορά στην καριέρα του, με 7 νίκες σε 10 αγώνες. Ρεκόρ που ισοφαρίστηκε από τον A. Prost το 1984 και ξεπεράστηκε το 1988 από τον A. Senna.
To 1964 o Surtees παρέμεινε στην Ferrari έχοντας team-mate τον Lorenzo Bandini, ο οποίος είχε “κλειδώσει” τη θέση του στην ομάδα οδηγώντας στα τελευταία 4 grands prix της σεζόν του ’63. Η σεζόν ξεκίνησε με τον αγώνα στους στενούς δρόμους του Monte Carlo. Μετά από 5 αγώνες ο Surtees είχε πετύχει 2 θέσεις στο βάθρο (2ος στο Zandvoort, 3ος στο Brands Hatch) και μετρούσε 3 εγκαταλείψεις, έχοντας συγκεντρώσει μόλις 10 βαθμούς. Από την άλλη ο Clark είχε 30 και ο G. Hill 26 βαθμούς ενώ είχαν πετύχει 3 και 1 νίκη αντίστοιχα. Στο μέτωπο των κατασκευαστών η Lotus είχε 34 βαθμούς, με την BRM να έχει 27 και την Brabham 17. H Scuderia είχε όσους και ο Surtees, δηλαδή 10. Το 6ο GP της σεζόν ήταν στο Nurburgring με τον Surtees να πετυχαίνει το hat-trick και τον team-mate Bandini να ανεβαίνει 3ος στο βάθρο. Ο πρωτοπόρος της βαθμολογίας Clark έφυγε από την Γερμανία χωρίς βαθμούς καθώς εγκατέλειψε από βλάβη στον κινητήρα της Lotus, ενώ ο G. Hill πήρε τους 6 βαθμούς της 2ης θέσης.
Ακολούθησε η Αυστρία με τον Surtees στη 2η θέση του grid. Στον αγώνα πήρε την πρωτοπορία στο 2ο γύρο, αλλά στον 9ο η ανάρτηση κατέρρευσε λόγω των ανωμαλιών της πίστας και εγκατέλειψε. Το ευτύχημα για τον Surtees ήταν ότι είχαν εγκαταλείψει και οι πρωτοπόροι του Πρωταθλήματος Clark και G. Hill. Τον αγώνα κέρδισε η έτερη Ferrari του Lorenzo Bandini, η μοναδική νίκη της καριέρας του, όταν ο leader του αγώνα Dan Gurney με Brabham εγκατέλειψε από αστοχία ανάρτησης. Η βαθμολογία έμεινε ανεπηρέαστη για τους οδηγούς αλλά η νίκη του Bandini έφερε την Ferrari στην 3η θέση έξι βαθμούς πίσω από τη 2η Lotus. Επόμενη στάση του Πρωταθλήματος ήταν στο “Ναό της ταχύτητας” με τον Surtees να πετυχαίνει και πάλι το hat-trick και την Ferrari στο 1-3. Για την ιστορία, 2ος τερμάτισε ο Mc Laren ένα λεπτό πίσω από τον Surtees και οι Clark-G.Hill εγκατέλειψαν για 2η σερί φορά. Αυτή η νίκη έβαλε τον Surtees “για τα καλά” στην διεκδίκηση του Πρωταθλήματος καθώς με 28 βαθμούς απείχε μόλις 2 από τον Clark και 4 από τον G. Hill. Η Ferrari με το 1-3 πέρασε 1η στους κατασκευαστές με 1 βαθμό μπροστά από την BRM και 2 από την Lotus. Στο Watkins Glen των Η.Π.Α.
Ο αγώνας ήταν ανατρεπτικός με τον Clark να είναι τρομερά άτυχος. Οδήγησε και τις δύο Lotus, τη δική του μέχρι τα μισά του αγώνα από την 1η θέση και του team-mate του μέχρι 8 γύρους πριν το τέλος, αλλά τον πρόδωσαν και τα δύο μονοθέσια. Νικητής του αγώνα ήταν ο G. Hill με τον Surtees 2o και όλα θα κρίνονταν στο Μεξικό, με τους 3 Βρετανούς να διατηρούν ελπίδες για τον τίτλο. Στην pole βρισκόταν ο Clark με τον Surtees στην 4η και τον G. Hill στην 6η θέση του grid. Στην εκκίνηση ο Clark πετάχτηκε εμπρός διατηρώντας το προβάδισμα του, με τον G. Hill να πέφτει στην 10η θέση και τον Surtees στην 13η. Ωστόσο οι δύο τελευταίοι το πάλεψαν και ανέβηκαν θέσεις. Ο G.Hill βρέθηκε στην 3η θέση και ο Surtees στην 5η. Στα μισά του αγώνα η πίεση του Bandini (4ος) στον G. Hill για την 3η θέση είχε σαν αποτέλεσμα μία επαφή των δύο, με την BRM να “τραυματίζεται” στις εξατμίσεις και να αναγκάζεται να μπεί στα pits.
Ο Surtees επωφελήθηκε από την μονομαχία και πήρε την 3η θέση, για να την χάσει από τον team-mate του ο οποίος έτρεχε με επίπεδο 12κύλινδρο κινητήρα έναντι του V8 του Surtees. Ο Clark βρισκόταν καθοδόν για τον 2ο τίτλο του όταν επτά γύρους πριν το τέλος η Lotus άρχισε να χάνει λάδια με αποτέλεσμα στον τελευταίο γύρο να παραδώσει πνεύμα. Ο Dan Gurney που ακολουθούσε πέρασε 1ος και στον Bandini δόθηκε εντολή να αφήσει στον Surtees τη 2η θέση, για να πάρει τον ένα βαθμό που χρειαζόταν για να γίνει πρωταθλητής (O G. Hill ήταν 11ος δυό γύρους πίσω). Σε ένα από τα πιο δραματικά φινάλε σεζόν στην ιστορία του αθλήματος, ο Surtees έγινε και παραμένει ο μοναδικός οδηγός, που έχει κερδίσει Παγκόσμιους τίτλους στους δύο αλλά και στους τέσσερις τροχούς, εξασφαλίζοντας παράλληλα τον 2ο τίτλο κατασκευαστών για την Ferrari.
John Surtees και Enzo Ferrari
Το 1965 ο Surtees καλούταν να υπερασπιστεί τον τίτλο του, ωστόσο ο Clark κατάφερε να πετύχει ότι δεν μπόρεσε την προηγούμενη σεζόν. Πήρε τον 2ο παγκόσμιο τίτλο του με 6 νίκες χωρίς μάλιστα να αγωνιστεί στο Μονακό, καθώς αγωνίστηκε και κέρδισε το Indy 500. Είναι ο μοναδικός οδηγός στην ιστορία που κέρδισε τον διάσημο Αμερικάνικο αγώνα και το Παγκόσμιο πρωτάθλημα οδηγών F1 την ίδια χρονιά. Ο Surtees αγωνίστηκε στα 8 από τα 10 grands prix της σεζόν και ανέβηκε 3 φορές στο βάθρο, με έναν ακόμη τερματισμό εντός βαθμών στην 4η θέση και 3 εγκαταλείψεις. Δε συμμετείχε στα GP των Η.Π.Α. και του Μεξικό καθώς τραυματίστηκε σοβαρά κατά τη διάρκεια δοκιμών μίας Lola-Chevrolet T70, στην πίστα Mosport στο Οντάριο του Καναδά στις 25 Σεπτεμβρίου 1965. Το ατύχημα συνέβη όταν εξαιτίας αστοχίας της ανάρτησης, το αυτοκίνητο αναποδογύρισε, προκαλώντας στον Βρετανό πολλαπλούς τραυματισμούς. Με 17 βαθμούς κατατάχθηκε 5ος στη βαθμολογία των οδηγών.
FACT: 1) Ο Αμερικανός Richie Ginther πήρε την μοναδική του νίκη και την 1η για την Honda στο τελευταίο GP της σεζόν στο Μεξικό. 2) Ο Jackie Stewart, μελλοντικός τρίς φορές Παγκόσμιος Πρωταθλητής ’69,’71,’73, έκανε το ντεμπούτο του αυτή τη σεζόν οδηγώντας για την BRM και κατατάχθηκε 3ος στους οδηγούς.
Το 1966 οι κανονισμοί άλλαξαν και προέβλεπαν κινητήρες χωρητικότητας 3,0 λίτρων με τον επιτρεπόμενο κυβισμό να διπλασιάζεται. Οι Βρετανικές ομάδες υποχρεώθηκαν να αναζητήσουν νέο προμηθευτή κινητήρα μετά την απόσυρση της Climax. Οι νέοι κανονισμοί προέβλεπαν επίσης ότι τα μονοθέσια που θα συμπλήρωναν λιγότερο από το 90% της συνολικής απόστασης του αγώνα δεν θα έπαιρναν κατάταξη αλλά ούτε και βαθμούς. Ο Surtees ξεκίνησε τη σεζόν με την Ferrari, η οποία είχε στην διάθεση της την 312, ένα μονοθέσιο με κινητήρα “δανεισμένο” από το σπορ πρωτότυπο 275 P2. Ο αρχικός κινητήρας υποκυβίστηκε στα 3,0 από τα 3,3 λίτρα. Ως εκ τούτου έχασε μέρος της ιπποδύναμης αλλά και της ροπής του, ενώ σε συνδυασμό με το βάρος του δεν ήταν το καλύτερο σύνολο στο grid. O Surtees στο Μονακό κατατάχθηκε 2ος και ήταν leader του αγώνα για τους πρώτους 14 γύρους, μέχρι που έσπασε το διαφορικό της Ferrari. Σε αυτό το GP έκανε το ντεμπούτο της η Mc Laren σαν κατασκευαστής.
Στο επόμενο GP, στο βροχερό Spa, ο Surtees έκανε το hat-trick σε έναν αγώνα στον οποίο τα μισά μονοθέσια βγήκαν εκτός μάχης στον 1ο γύρο λόγω πολλαπλών επαφών. Μετά τη νίκη του στο Spa ο Surtees αποχώρησε από την Ferrari για να αγωνιστεί για την Cooper. Αιτία ήταν μια διαμάχη με τον team manager της Ferrari, Eugenio Dragoni, με αφορμή τον 24ωρο αγώνα του Le Mans στον οποίο αποφασίστηκε να μην συμμετέχει ο Βρετανός. Οι λόγοι της διαφωνίας των δύο ανδρών είναι συγκεχυμένοι. Έχει γραφτεί ότι ο Dragoni θεώρησε ότι ο Surtees δεν είχε αναρρώσει πλήρως από το ατύχημα του στον Καναδά, ώστε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του αγώνα. Έχει επίσης γραφτεί ότι προωθήθηκε ο Ludovico Scarfiotti για τον αγώνα γιατί ο θείος του και πρόεδρος της FIAT, Gianni Agnelli, θα παρακολουθούσε τον αγώνα (Το καλοκαίρι του ’68 το τμήμα αυτ/των δρόμου της Ferrari πουλήθηκε στην FIAT). Όπως και να ‘χει η Ferrari είχε μπεί για άλλη μια φορά στο μάτι του κυκλώνα. Από την μία η αποχώρηση του Surtees, από την άλλη το ναυάγιο της συμφωνίας αγοραπωλησίας από την Ford-με ευθύνη του Enzo-είχε εκνευρίσει τον Henry Ford, ο οποίος έκανε σκοπό της ζωής του να κερδίσει τα ιταλικά αυτοκίνητα στο Le Mans.
Στο επόμενο GP στη Reims, ο Surtees κατατάχθηκε 2ος με την Cooper-Maserati αλλά εγκατέλειψε. Στον ίδιο αγώνα ο πρώην team-mate του, ο Bandini, πέτυχε την pole και τον ταχύτερο γύρο και ο αντικαταστάτης του, Mike Parks, τερμάτισε 2ος στο ντεμπούτο του με την Scuderia. Ακολούθησαν άλλες δύο εγκαταλέιψεις για τον Surtees, αλλά στο Nurburgring τερμάτισε 2ος και πέτυχε τον ταχύτερο γύρο. Στην Monza επίσης εγκατέλειψε, ενώ η Ferrari έκανε το 1-2 έχοντας πετύχει την pole και τον ταχύτερο γύρο. Στο Watkins Glen ανέβηκε στο 3ο σκαλί του βάθρου και στο Μεξικό πήρε την νίκη για λογαρισμό της Cooper. Στο μεταξύ ο Jack Brabham έγραψε ιστορία. Κατέκτησε το πρωτάθλημα οδηγών με μονοθέσιο δικής του κατασκευής αλλά και τον τίτλο των κατασκευαστών. Μάλιστα τότε έγινε ο 2ος πιο επιτυχημένος οδηγός στην ιστορία της F1, καθώς με 3 τίτλους ήταν πίσω μόνο από τον Fangio με 5. Ο Surtees κατατάχθηκε 2ος με διαφορά 14 βαθμών από τον Brabham. Surtees και Ferrari βγήκαν χαμένοι από την μεταξύ τους διαφωνία καθώς έχασαν και οι δύο ένα πιθανό πρωτάθλημα. Ωστόσο ο John αναδείχθηκε πρωταθλητής στο Can-Am το 1966 (Canadian-American Challenge Cup) οδηγώντας την Lola T70 Chevrolet.
Η εποχή στη Honda
Τέλη του 1966, ο John υπέγραψε συμβόλαιο με την Honda για τις σεζόν 1967-1968. Η σεζόν ξεκίνησε με την πολλά υποσχόμενη 3η θέση στο GP Ν. Αφρικής για πρώτη φορά στην πίστα Kyalami. Ακολούθησαν 3 σερί εγκαταλείψεις για την Honda RA 273, με την Ιαπωνική ομάδα να μην συμμετέχει στα GP Γαλλίας και Καναδά. Με το ίδιο αυτοκίνητο ο Surtees πέτυχε μία 6η και μία 4η θέση στο Silverstone και στο Nurburgring αντίστοιχα. Στη Monza με την νέα RA 300 (σχεδιασμένη από μηχανικό της Lola και βασισμένη στην Lola T90, εξ’ ου προέκυψε το παρατσούκλι της “Hondola”) πήρε μία ανέλπιστη νίκη, στο ντεμπούτο του μονοθεσίου, όταν στον τελευταίο γύρο του αγώνα ο πρωτοπόρος Clark αντιμετώπισε πρόβλημα με την αντλία καυσίμου πράγμα που επέτρεψε στους Surtees και Brabham να τον προσπεράσουν. Η διαφορά του νικητή από τον 2ο ήταν 0,2 sec! Ήταν η 2η νίκη της Honda στην F1 και η τελευταία (σαν κατασκευαστής) μέχρι το Hungaroring του 2006 όταν κέρδισε ο J. Button. Ήταν η 6η και τελευταία νίκη του Surtees. Ακολούθησε μία εγκατάλειψη στο GP των Η.Π.Α. και μία 4η θέση στο GP του Μεξικό. Surtees και Honda με 20 βαθμούς κατατάχθηκαν στην 4η θέση οδηγών και κατασκευαστών. Μάλιστα η Honda αν και ισόπαλη στους βαθμούς με τη Ferrari, την άφησε μία θέση πίσω λόγω της νίκης της στην “έδρα” της Ιταλικής ομάδας.
Το 1968 το νέο μονοθέσιο της Honda, η RA 301, αποδείχθηκε αναξιόπιστη με αποτέλεσμα ο Surtees να υποστεί 4 σερί εγκαταλείψεις στα πρώτα 5 grands prix. Στο 1ο GP στη Ν.Αφρική είχε τερματίσει στην 8η θέση με την παλιά RA 300. Στο Spa (4ο gp) μάλιστα πήρε την πρωτοπορία του αγώνα στον 2ο γύρο μέχρι που εγκατέλειψε λόγω αστοχίας της ανάρτησης 9 γύρους μετά. Στην Γαλλική Rouen-Les-Essarts η Honda ήθελε να αγωνιστεί με την νέα RA 302 με αερόψυκτο V12 κινητήρα και σασί κατασκευασμένο από μαγνήσιο. O Surtees είχε δοκιμάσει το νέο μονοθέσιο, αλλά αρνήθηκε να το οδηγήσει στον αγώνα καθώς το θεωρούσε επικίνδυνο και ακατάλληλο, ενώ φέρεται να το χαρακτήρισε “παγίδα θανάτου”. Στο μεταξύ ο ιδρυτής της Honda, ο Soichiro Honda, επρόκειτο να επισκεφθεί την Γαλλία με σκοπό να προωθήσει τις πωλήσεις των αυτοκινήτων του στην Ευρώπη και έτσι αποφασίστηκε να οδηγήσει την RA 302 ο Γάλλος δημοφιλής οδηγός Jo Schlesser, με την συμμετοχή της Honda France.
Ο αγώνας ξεκίνησε με ψιλόβροχο και ο Surtees ήταν στην 4η θέση. Στον 3ο γύρο ο Schlesser έχασε τον έλεγχο της Honda, χτύπησε στο ανάχωμα, αναποδογύρισε και το μονοθέσιο τυλίχτηκε στις φλόγες. Με το ντεπόζιτο γεμάτο για 58 γύρους ο Schlesser δεν είχε καμία ελπίδα και απανθρακώθηκε μέσα στο μονοθέσιο του. Ο Surtees τερμάτισε στη 2η θέση, έχοντας προσπεράσει τον Stewart και ευνοημένος από τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο Rodriguez. Ακολούθησε μία 5η θέση για τον Surtees στο Brands Hatch και στην Monza βρισκόταν στην pole position. Στον αγώνα ο Surtees έδωσε μάχη με τον Bruce Mc Laren για την 1η θέση αλλά στον 8ο γύρο και ενώ βρισκόταν 3ος, χτύπησε στον τοίχο προσπαθώντας να αποφύγει την Ferrari του Chris Amon ο οποίος είχε σύγκρουση. Στο Watkins Glen των Η.Π.Α. ανέβηκε για 2η φορά μέσα στη σεζόν στο βάθρο, στην 3η θέση, όταν ο προπορευόμενος Dan Gurney είχε κλατάρισμα. Με άλλες 4 εγκαταλείψεις στο 2ο μισό της σεζόν έφτασε συνολικά τις 8, αλλά με 12 βαθμούς κατατάχθηκε 8ος πίσω από τον Jo Siffert που είχε επίσης 12 βαθμούς.
Η καριέρα με την B.R.M
Το 1969 η Honda αποσύρθηκε από την F1. Ο χαμός του Schlesser και η απροθυμία του Surtees να οδηγήσει την RA 302 δεν άφησαν στην Ιαπωνική εταιρεία πολλά περιθώρια. Θα επέστρεφε στην F1 το 1983 ως προμηθευτής κινητήρα μέχρι το 1992, όπου θα γνώριζε στιγμές μεγάλης δόξας. Για το 1969 λοιπόν, ο Surtees θα αγωνιζόταν για την B.R.M. Στην Ολλανδία (4ο gp) ήταν έτοιμη η νέα P 139 αλλά ήταν σκέτη καταστροφή και δεν χρησιμοποιήθηκε. Στo επόμενο GP στη Γαλλία η B.R.M. δεν εμφανίσθηκε, καθώς η ομάδα βρισκόταν υπό αναδιάρθρωση μετά την απογοήτευση του νέου μονοθεσίου. Ακολούθησαν αλλαγές στα διοικητικά της ομάδας με τον αρχιμηχανικό της, Tony Rudd, να αποχωρεί και να αναλαμβάνει χρέη manager ο Tim Parnell, γιός του ιδρυτή της Reg Parnell Racing. Στο Βρετανικό GP η P 139 υπέστη βελτιώσεις με τον Surtees να την κατατάσσει στην 6η θέση αλλά στον αγώνα εγκατέλειψε. Στην Γερμανία δεν εκκίνησε τον αγώνα απογοητευμένος με την συμπεριφορά της P139. Στο GP των Η.Π.Α. ανέβηκε στο 3ο σκαλί του βάθρου όταν ο Brabham χρειάστηκε να μπεί στα pits για ανεφοδιασμό. Μαζί με μία 5η θέση στο 2ο GP στην Ισπανία ήταν τα καλύτερα αποτελέσματα της σεζόν. Με σύνολο 6 βαθμούς κατατάχθηκε στην 11η θέση των οδηγών.
Η δική του ομάδα
Το 1966 ο Grande John είχε ιδρύσει την δική του ομάδα, την Surtees Racing Organisation, προκειμένου να συμμετάσχει στο Can-Am, όπου και κέρδισε το πρωτάθλημα όπως προαναφέραμε. Το 1969 συμμετείχε στην Formula 5000 όπου κέρδισε 5 αγώνες με αυτοκίνητα δικής του κατασκευής. Το 1970, ύστερα από την απογοητευτική σεζόν με την B.R.M., αποφάσισε να συμμετέχει με την δική του ομάδα στην F1 ακολουθώντας το παράδειγμα των Brabham και Mc Laren. Αρχικά σε 4 GP αγωνίστηκε με πελατειακή Mc Laren M7 C πετυχαίνοντας μία 6η θέση στην Ολλανδία. Στο Βρετανικό GP η Surtees TS 7 ήταν έτοιμη και στα 7 εναπομείναντα GP πέτυχε μία 5η θέση στον Καναδά και μία 6η θέση στις Η.Π.Α. με τον Derek Bell αυτή τη φορά στο τιμόνι. Το 1971 συμμετείχε με 2 αυτοκίνητα, με την ομάδα να πετυχαίνει 2 πέμπτες, 2 έκτες και μία τέταρτη θέση συγκεντρώνοντας 8 βαθμούς. Το 1972 ο Surtees αποσύρθηκε από οδηγός και συμμετείχε μόνο στο Ιταλικό GP όπου και εγκατέλειψε.
Η ομάδα του με 3 οδηγούς πέτυχε τρεις τέταρτες, μία πέμπτη και μία έκτη θέση αλλά και μία 2η θέση στο βάθρο του Ιταλικού gp, σκοράροντας 18 βαθμούς και κατατάχθηκε στην 5η θέση των κατασκευαστών. Ήταν το καλύτερο αποτέλεσμα της ομάδας. Ακολούθησαν δύσκολα χρόνια για την ομάδα κυρίως λόγω έλλειψης χρηματοδότησης και χορηγών με αποτέλεσμα το 1978 να είναι η τελευταία χρονιά της στην F1. Η μεγαλύτερη στιγμή της ομάδας ήταν η κατάκτηση του Πρωταθλήματος της Formula 2 το 1972 με τον Mike Hailwood, πολυπρωταθλητή στα grand prix μοτοσυκλέτας.
Ένα αστείο περιστατικό συνέβη στο Watkins Glen το 1970, όταν ο Surtees φέρεται να δάνεισε τη στολή του στον Graham Hill ενώ είχε εγκαταλείψει τον αγώνα, αφού η στολή του τελευταίου βράχηκε από καύσιμα μετά από διαρροή στο cockpit της Lotus. Αρχικά η ομάδα κατέβρεξε τον Hill με νερό και τον έστειλε ξανά στην πίστα. Ωστόσο ο Hill επέστρεψε στα pits παραπονούμενος ότι καίγεται το δέρμα του από τα καύσιμα και ζήτησε στεγνή στολή. Η ομάδα δεν κατάφερε να βρεί στολή και ο Hill βλέποντας τον Surtees να στέκεται στο grid, τον έγδυσε (!) και φόρεσε τη στολή του συνεχίζοντας για λίγο ακόμα τον αγώνα μέχρι που εγκατέλειψε.
Το δυστύχημα του γιου του
Η μοίρα επιφύλασσε στον John το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε ένα πατέρα. Στις 19 Ιουλίου του 2009, ο γιός του Henry υπέστη σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις σε αγώνα Formula 2, όταν χτύπησε το κεφάλι του ένας τροχός από άλλο μονοθέσιο που μόλις είχε συγκρουστεί. Το μονοθέσιο του Henry κατέληξε ακυβέρνητο στις μπαριέρες. Μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο αλλά κατέληξε αργότερα την ίδια ημέρα. Ήταν μόλις 18 ετών. Ο πατέρας John στη μνήμη του γιού του, ίδρυσε ένα κοινωφελή οργανισμό προκειμένου να βοηθήσει να ανανήψουν άτομα με εγκεφαλικούς ή άλλους βαρείς τραυματισμούς. Αφιέρωσε την υπόλοιπη ζωή του σε αυτό τον οργανισμό από το 2009 μέχρι και το δικό του θάνατο, στις 10 Μαρτίου 2017 σε ηλικία 83 ετών από αναπνευστική ανεπάρκεια.