Μπορεί να κατηγορήσει κανείς για πολλά το δημοσιογραφικό σινάφι: για χειραγώγηση απόψεων, εξυπηρέτηση συμφερόντων, τήρηση κείμενων “γραμμών”, δημαγωγία, στοχευμένη διαφήμιση/δυσφήμιση. Αναλόγως κλάδου, περιπτώσεων και προσώπων, ισχύει μέχρις ενός ποσοστού. Εκεί που οι “κράχτες” δικαιώνονται στο 100% ανεξαρτήτως τομέα, χώρας και μέσου είναι όταν μας κατηγορούν για (κατα)χρήση κλισέ.
Λέξεις, φράσεις/εκφράσεις – “κονσέρβα”, οι οποίες χρησιμοποιούνται όταν το deadline για παράδοση κειμένου πλησιάζει σαν αφημένο τριαξονικό σε κατηφόρα ή όταν, απλά, δεν κατεβάζει ιδέες η κούτρα. Το κλισέ (ή κλισεδιά) αποτελεί τον πιο πιστό σύντροφο του δημοσιογράφου και βγάζει σταθερά τα “κάστανα από τη φωτιά” (βλέπεις τι εννοώ).
Ένα από τα μεγαλύτερα και ευρύτερα διαδεδομένα τον τελευταίο καιρό, δεν είναι άλλο από την “διδακτική ήττα”. Γειτονεύει με την “ανώδυνη ήττα” και χρησιμοποιείται κατά κόρον όταν μια ομάδα γκελάρει, αλλά το ατυχές αποτέλεσμα δεν επηρεάζει -κυρίως βαθμολογικά- την πορεία της στο εκάστοτε πρωτάθλημα, καθώς “πρόκειται για μαραθώνιο και όχι σπρίντ” (2-0). Επίσης, αποτελεί πρώτης τάξεως μακιγιάζ (καθώς τα όποια αγωνιστικά προβλήματα αμπαλάρονται), αλλά και στόκο (καθότι βουλώνει αποτελεσματικά τρύπες στη ροή ειδήσεων, με τα κείμενα που μπορεί να προσφέρει).
Όταν ραγίσει η στεφάνη
Η χθεσινή ήττα του Ολυμπιακού στη Euroleague είναι ένα εξαίρετο παράδειγμα. Η συντριπτική έκταση της διαφοράς απέτρεψαν την ολιγαρχική χρήση του όρου, όμως αρκετοί συνάδελφοι υποστηρίζουν πως το 86-54 από την Μπασκόνια θα αποτελέσει τον αντι-μπούσουλα (τι δεν πρέπει να κάνει, δηλαδή) για τους “ερυθρόλευκους” στη συνέχεια της διοργάνωσης. Τι μάθαμε, εν ολίγοις:
– Ότι ο Ολυμπιακός στραβώνει τα στεφάνια από την περιφέρεια και οι αντίπαλοι τού δίνουν το τρίποντο.
– Πως οι -ελάχιστοι εναπομείναντες- υγιείς παίχτες, έχουν “κλατάρει” (πλην του χαλκέντερου Παπανικολάου).
– Οι Ρόμπερτς-Στρέλνιεκς έχουν μπλέξει τα μπούτια τους στο “ασσόδυο” με την επιστροφή του Σπανούλη.
– Ο “Kill Bill” κοντεύει να ισοσκελίσει τον αριθμό των ασίστ με αυτόν των λαθών ανά παιχνίδι.
– Ώρες-ώρες το ροχαλητό του κόουτς Σφαιρόπουλου από τον πάγκο, επισκιάζει αυτό του Γκάρφιλντ.
– Αν μπλοκαριστεί το παιχνίδι στην ρακέτα και ο Πρίντεζης, χαιρετίσματα.
Πράγματα τα οποία ήταν ολοφάνερα τόσο στην ήττα από τον ΠΑΟΚ, όσο και σε αυτή από την ΑΕΚ, αλλά και τη νίκη επί της Αναντόλου Εφές (άλλο που οι Τούρκοι ήταν ακόμα πιο άστοχοι). Όπερ σημαίνει πως είτε ο Ολυμπιακός είναι στουρνάρι και δεν μαθαίνει, είτε οι διδαχές των ηττών κρύβουν ένα μεγαλύτερο ζήτημα.
10 χρόνια “είναι η χρονιά μας”
Στον μηχανοκίνητο αθλητισμό, η συνταγή εμφανίζεται ελαφρώς παραλλαγμένη. “Διδακτική ήττα” δεν υπάρχει per se, όμως συναντάμε τα “μάθαμε από τα λάθη μας”, “φέτος θα είμαστε δυνατοί” και “είναι η χρονιά μας”. Με την διαφορά ότι τα κλισέ χρησιμοποιούνται από τις ίδιες τις ομάδες και λιγότερο από τον Τύπο. Εντελώς συμπτωματικά, πρωταγωνιστής ένα σύνολο ντυμένο επίσης στα κόκκινα.
Από το πρωτάθλημα του Kimi Raikkonen το 2007 και έπειτα, η Ferrari κυνηγάει φαντάσματα. Είτε με την μορφή του Timo Glock, είτε με αυτή των Robert Kubica – Vitaly Petrov. Εδώ και 10 χρόνια, η Scuderia ζει την μέρα της μαρμότας. Οι Ιταλοί τα έχουν δει όλα, εκτός από τίτλο: την Red Bull να ιδρύει αυτοκρατορία και να αποκαθηλώνεται, τον Ross Brawn να σηκώνει την κούπα με δική του ομάδα (υπέρτατη “πατάτα” της Honda όταν αποχώρησε), την Williams να τους περνάει στην μάχη για την 3η θέση, τους Jenson Button και Nico Rosberg να κατακτούν το στέμμα, την Mercedes και τον Lewis Hamilton να σαρώνουν τα πάντα. Κοινός παρανομαστής; Σχεδόν κάθε φορά, τα χείλη στο Μαρανέλο παιανίζουν στον ίδιο ρυθμό.
Οι “κόκκινοι” έχουν χάσει αγώνες με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο. Έχουν αλλάξει την δομή της ομάδας, καρατομώντας τεχνικούς διευθυντές, αντικαθιστώντας οδηγούς και αποδεσμεύοντας αεροδυναμιστές και επικεφαλής κινητήρων. Το τέλος της σεζόν τους βρίσκει με κατεβασμένο κεφάλι, από το στόμα του οποίου ακούγεται η υπόσχεση για ανάκαμψη εν όψει του επόμενου μαραθωνίου. Με εξαίρεση το περσινό stint, όταν και άντεξε για μισό γύρο, το Cavallino Rampante “κόβει” νωρίς τα γκέμια από το κάρο του τίτλου. Άρα, και εδώ έχουμε να κάνουμε με κακούς μαθητές…
Τεκμηριωμένη ήττα
Το ίδιο κακοί με τους περισσότερους εξ ημών, όταν πιαστήκαμε να χαζεύουμε στο μάθημα που παρέδωσε η πρόσφατη Ιστορία. Όταν, δηλαδή, η κυβέρνηση Καραμανλή απελευθέρωσε την αγορά αυτοκινήτου από τα τεκμήρια, μόνο και μόνο για να την ξανασκλαβώσει το team του ΓΑΠ και να προσφέρει αφειδώς δακτυλοσκόπηση από την Εφορία.
Λίγοι θυμήθηκαν τη “φόλα” με τα κυβικά όταν η “πρώτη φορά Αριστερά” επέτρεψε την κυκλοφορία των ντίζελ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, συνοδευομένη από κίνητρα αγοράς μοντέλων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, μηδενικά τέλη και λοιπά παραμυθένια. Λίγο καιρό μετά (και αριστερά), τα περισσότερα μέτρα ανακλήθηκαν και ο κόσμος έμεινε να πληρώνει κερατιάτικα σε φόρους καυσίμων, πολυτελείας και τα all time classic τέλη κυκλοφορίας.
Οι ήττες στην ολότητά τους δεν έχουν τίποτα να διδάξουν. Τα -πραγματικά- λάθη που οδηγούν σε αυτές, είναι που παριστάνουν τον καθηγητή της ζωής. Αρκεί να του δίνεις σημασία και να ολοκληρώνεις τις εργασίες που σου αναθέτει.