Εδώ και αρκετά χρόνια, το ερώτημα-φωτιά. Αυτόματο ή χειροκίνητο; Αν πιστέψει κανείς το internet, αν δεν έχεις ή “ψηφίζεις” χειροκίνητο δεν είσαι petrolhead – ότι και αν είναι αυτό. Είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα ή με μία πιο ψυχρή προσέγγιση η απάντηση σε αυτή την ερώτηση δεν είναι και τόσο προφανής;
Πάμε λοιπόν. Χειροκίνητο, ή αυτόματο; Για να κάνουμε τα πράγματα πιο απλά, ας υποθέσουμε ότι δεν μιλάμε για κάποιο απαρχαιωμένο αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων. Ας υποθέσουμε ότι όποτε λέω “αυτόματο κιβώτιο” από τούδε και στο εξής, θα μιλάω είτε για ένα σύγχρονο αυτόματο κιβώτιο –βλ. 8-τάχυτο της ZF-, είτε για ένα καλό αυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη –βλ. PDK της Porsche-. Δεν ζούμε τη δεκαετία του ’60 οπότε δεν γίνεται να μιλάμε με εκείνα τα δεδομένα.
Στη συζήτηση “χειροκίνητο ή αυτόματο”, υπάρχουν κάποια γεγονότα τα οποία κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει. Για παράδειγμα, ένα χειροκίνητο κιβώτιο, είναι φθηνότερο στην απόκτηση και την συντήρηση ενώ είναι και ελαφρύτερο από ένα αυτόματο. Από την άλλη, ένα αυτόματο κιβώτιο, είναι προσφέρει αποτελέσματα με μεγάλη επαναληψιμότητα, παρέχει μεγαλύτερη άνεση μέσω της ευκολίας στη χρήση και είναι ταχύτερο στις αλλαγές.
Ένα ακόμα πλεονέκτημα, είναι ότι σε γενικές γραμμές, είναι “idiot-proof” και σταθερό στη λειτουργία του. Όσον αφορά στην κατανάλωση, η κατάσταση είναι μπερδεμένη γιατί ενώ σε ορισμένα αυτόματα η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με ένα χειροκίνητο, σε άλλες περιπτώσεις συμβαίνει το αντίθετο. Αν και με τα σύγχρονα αυτόματα με τις πολλές σχέσεις, η κατανάλωση είναι κατά κανόνα μικρότερη από αυτή του χειροκίνητου.
Πάμε τώρα στα “υποκειμενικά” ή αν θέλεις σε αυτά που δεν μπορούν να κριθούν ποσοτικά. Το μεγάλο πλεονέκτημα ενός χειροκίνητου κιβωτίου έναντι ενός αυτόματου και το επιχείρημα που ακούγεται περισσότερο απ’ οποιοδήποτε άλλο σε τέτοιου είδους συζητήσεις, είναι αυτό του “ελέγχου”. Μάλιστα, πολλές φορές, το επιχείρημα αυτό συνδυάζεται με αυτό της “αίσθησης”. Και τα δύο έγκυρα επιχειρήματα.
Όμως, αυτό το επιχείρημα προϋποθέτει ότι ξέρεις τι κάνεις και δυστυχώς, κρίνοντας από αυτά που βλέπω στον δρόμο, ελάχιστοι ξέρουν. Το βασικό ερώτημα που κάνω σε όλους αυτούς που μιλάνε για έλεγχο, είναι “rev-matching;”. Τίποτε άλλο. Αν η απάντηση δεν είναι πειστική ή αν αυτός που την δίνει δεν ξέρει και δεν θέλει να μάθει την τεχνική, τότε η συζήτηση λήγει άμεσα γιατί δεν έχει νόημα και το επιχείρημα είναι άκυρο.
Γιατί δεν γίνεται να μου μιλάς για έλεγχο και να μην ξέρεις να κάνεις rev-matching. Δεν γίνεται να μου μιλάς για έλεγχο και να αγνοείς το γιατί πρέπει να ξέρεις. Υποθέτοντας λοιπόν ότι αυτός που μιλά για έλεγχο γνωρίζει τα βασικά του ελέγχου –ή το λιγότερο, κάνει προσπάθειες να τα μάθει-, τότε το επιχείρημα έχει νόημα. Το χειροκίνητο, αναμφισβήτητα σου δίνει περισσότερο έλεγχο.
Αίσθηση… εδώ ζορίζουν πολύ τα πράγματα! Πάρα πολύ όμως. Γιατί μιλάμε για κάτι εντελώς υποκειμενικό. Καταλαβαίνω το επιχείρημα αλλά δεν καταλαβαίνω την εμμονή με αυτό. Δηλαδή, καταλαβαίνω πώς ένα αυτοκίνητο με χειροκίνητο κιβώτιο είναι πιο συμμετοχικό, πώς η οδήγηση του είναι πιο ολοκληρωμένη σαν εμπειρία αφού ένα χειροκίνητο κιβώτιο είναι επί της ουσίας ένα επιπλέον χειριστήριο. Το καταλαβαίνω αυτό.
Όμως, πιστεύω ότι στο ίδιο αυτοκίνητο, η αντικατάσταση του χειροκίνητου κιβωτίου με ένα καλό αυτόματο, δεν αφαιρεί τίποτα από την εμπειρία. Επίσης, να θέσω και ένα ακόμα ζήτημα. Με τα αυτοκίνητα και ιδίως τα sport μοντέλα να γίνονται ταχύτερα γενιά με τη γενιά, μήπως η ύπαρξη ενός αυτόματου κιβωτίου είναι ψιλο-απαραίτητη; Σκέψου πώς θα ήταν η “εμπειρία” οδήγησης μίας 911 GT3 RS με χειροκίνητο. Ή μίας 488 GTB. Ή ενός GT-R Nismo. Σε καμία περίπτωση δεν θα ήταν κακή. Θα ήταν όμως υπερβολική δουλειά. Θα περνούσες περισσότερη ώρα αλλάζοντας ταχύτητες παρά απολαμβάνοντας την οδήγηση. Με λίγα λόγια, αυτό που θεωρείς αναπόσπαστο κομμάτι της εμπειρίας, κυριαρχεί και αυτό για εμένα δεν είναι καθόλου καλό.
Άρα; Συμπέρασμα; Είχα την τύχη να οδηγήσω τόσο το 8-τάχυτο της ZF, όσο και κιβώτια διπλού συμπλέκτη από Alfa Romeo και Porsche. Ειλικρινά, δεν ένιωσα ούτε στιγμή ότι μου λείπει το χειροκίνητο ή ότι μου λείπει ο συμπλέκτης. Όλα αυτά τα κιβώτια, έκαναν ότι ακριβώς τους ζητούσα. Στο 8-τάχυτο της ZF μάλιστα, επειδή είναι ένα κιβώτιο που αποσπά επαίνους από όποιον το δοκιμάζει, έψαξα για ελαττώματα.
Για δυσλειτουργίες, για σφάλματα, για περιπτώσεις που αγνοεί τις εντολές μου! Δεν βρήκα. Άρα για τι μιλάμε; Για την κίνηση του χεριού και του ποδιού; Αυτό λείπει; Αν ναι, τότε δεν έχω κανένα πρόβλημα. Τα σύγχρονα αυτόματα κιβώτια είναι αντικειμενικά καλύτερα σαν κιβώτια από τα χειροκίνητα. Δεν είναι τέλεια, αλλά είναι σίγουρα καλύτερα.
Όλα όμως καταλήγουν για εμένα στην επιλογή. Αυτό με ενοχλεί που χάνεται. Και δεν μιλάω για supercars ή hypercars που δεν θα μπορέσω ποτέ να αποκτήσω – αν και το γεγονός ότι ακόμα και η πλέον “ειδική” Porsche είναι διαθέσιμη αποκλειστικά με αυτόματο λέει πολλά και για την εταιρία αλλά και για τους πελάτες. Μιλάω για μοντέλα ευρείας παραγωγής όπως το χαρακτηριστικό παράδειγμα του Renault Clio RS. Σοβαρά τώρα, τι σκεφτόταν η Renault; Γιατί το αυτόματο, όσο καλό και αν είναι, να αποτελεί μονόδρομο; Βάλτο no-cost-option.
Τέλος πάντων… στην τελική, δεν με νοιάζει τι κιβώτιο έχει το αυτοκίνητο. Με νοιάζει να είναι καλό και να μπορώ να διαλέξω. Θα προτιμήσω 100 φορές ένα καλό αυτόματο από ένα χειροκίνητο χωρίς αίσθηση. Θα προτιμήσω 100 φορές ένα καλό χειροκίνητο από ένα κακό αυτόματο. Εσύ;