Υβριδικά αυτοκίνητα ως γνωστόν υπάρχουν αρκετά. Toyota Prius, Honda Civic Hybrid & Jazz & Honda Insight, Honda CR-Z, Lexus 450h, Peugeot 3008 Hybrid diesel και πάρα πολλά άλλα που θα κυκλοφορήσουν και έχουν ως σκοπό έχουν να καταναλώνουν λιγότερα καύσιμα και να ρυπαίνουν όσο το δυνατό λιγότερο. Όλα αυτά στο τομέα των επιβατικών, των Ι.Χ. δηλαδή. Γιατί στον τομέα των φορτηγών ή των λεωφορείων έχουμε δει πάρα πολλά πρωτότυπα που όμως έχουν παραμείνει μόνο πρωτότυπα.
Όμως, μια μικρή Πολωνική εταιρία ήδη έχει βγάλει σε κανονική παραγωγή πριν από δύο χρόνια ένα υβριδικό αστικό λεωφορείο 18 μέτρων με αρκετές παραγγελίες-πωλήσεις (για τα δεδομένα των αστικών λεωφορείων) σε αρκετές χώρες της Ευρώπης αλλά και στην χώρα μας (το οποίο έχει έρθει ένα ως δοκιμαστικό). Ο λόγος για την εταιρία κατασκευής λεωφορείων, αστικών-υπεραστικών και τουριστικών Solaris. Όσοι μένετε στο λεκανοπέδιο Αττικής, αποκλείεται να μην έχετε δει κάποιο από τα πολλά Solaris που κυκλοφορούν στις 2 εκδόσεις Urbino 8.6 και Urbino 18 που έχουν παραληφθεί από την ΕΘΕΛ το 2009, την εταιρία που έχει αναλάβει το συγκοινωνιακό έργο της Αθήνας.
Στο θέμα μας όμως, μιλούσαμε για υβριδικά επαγγελματικά οχήματα. Η Solaris λοιπόν είχε την ιδέα και την υλοποίησε πάνω σε ένα Urbino 18 (να υπενθυμίσω ότι το Urbino 18 = το ”διπλό”-αρθρωτό λεωφορείο των 18 μέτρων). Πριν από δύο χρόνια έβγαλε στην παραγωγή το πρώτο της υβριδικό Solaris Urbino 18 Hybride με την βοήθεια την Αμερικάνικη εταιρίας κατασκευής (επίσης) λεωφορείων Allison ενώ φέτος παρουσίασε το Solaris Urbino 18 Hybrid 2 με την βοήθεια της Κiepe Vosslon. Σαν χαρακτηριστικά και επιδόσεις δεν διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Άλλωστε ο σκοπός και των 2 project που έθεσε η Solaris στις δύο εταιρίες είναι η οικονομία καυσίμου και ρύπων με το μέγιστο αποτέλεσμα σε αξιοπιστία. Διαφορές έχουμε μόνο σε χωροταξικά θέματα αφού στην μεν Allison τα πάντα είναι στο μπροστινό ”βαγόνι” τοποθετημένα ενώ στην δε Κiepe Vosslon είναι και στο εμπρός και στο πίσω.
ΟΛΑ ΣΤΗΝ ΟΡΟΦΗ
Σε αντίθεση με τους κατασκευαστές αυτοκινήτων που προσπαθούν να βρουν χώρο για να βολέψουν όλη αυτή την τεχνολογία είτε αφαιρώντας χώρο απ’το χώρο αποσκευών είτε από τον κινητήρα μικραίνοντας τον όσο μπορούν, η Solaris είχε άπλετο χώρο για να εφαρμόσει με τον καλύτερο τρόπο την υβριδική της τεχνολογία. Όλα λοιπόν στην οροφή που έκτος απ την κλασσική κλιματιστική μονάδα για το εσωτερικό του λεωφορείου, στην οροφή μεταφέρθηκαν οι (τεραστίων διαστάσεων) μπαταρίες του υβριδικού συστήματος, το σύστημα ψύξης των μπαταριών και ο εναλλάκτης ισχύος της παροχής του ρεύματος. Τα παραπάνω είναι συνδεδεμένα με τον κινητήρα πετρελαίου ο οποίος εξοπλίζεται με 2 ηλεκτροκινητήρες τεχνολογίας και κατασκευής της Αμερικάνικης εταιρίας Allison για λογαριασμό της Solaris.
PRIUS XΧΧXXL by Allison
Τώρα, φανταστείτε πως το Solaris Urbino 18 Hybrid είναι ένα Prius που μπορεί να φιλοξενήσει στο εσωτερικό του άνετα 51 καθήμενους ή 161 όρθιους και καθήμενους συνολικά επιβάτες σε ξεχειλωμένες διαστάσεις. Η αρχή λειτουργίας του είναι ακριβώς ίδια. Κινητήρια δύναμή του είναι ένας Εuro 5 Diesel 6.7 λίτρων απόδοσης 250 ίππων (η Solaris δεν μας έχει δώσει ακριβής συνδυασμένη ισχύς των 2 κινητήρων) και 1008Νm ροπής στις 1200-1600 rpm με την κωδική ονομασία Cummins ISB6.7 250H. Ο κινητήρας έχει προσαρμοστεί για χρήση στο υβριδικό σύστημα και διαφέρει από τον ”απλό” diesel λόγω του ειδικού λογισμικού και την απουσία της μίζας το οποίο ”παίρνει” μπροστά από τις μπαταρίες του ηλεκτροκινητήρα. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο που παίρνει μπροστά ο κινητήρας δεν έχουν γίνει γνωστές απ την εταιρία.
Ένα ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου εξασφαλίζει ότι η μηχανή Diesel λειτουργεί σε βέλτιστη ταχύτητα, ανά πάσα στιγμή. Η περίσσεια ισχύς του κινητήρα αλλά και κατά την διάρκεια του φρεναρίσματος χρησιμοποιείται για την φόρτιση των μπαταριών (στην προκειμένη περίπτωση τα μεγέθη είναι αρκετά πιο μεγάλα). Η μετάδοση της κίνησης γίνεται στον τρίτο άξονα ο οποίος στην κυριολεξία σπρώχνει όλο το λεωφορείο. Το σύστημα της μετάδοσης της κίνησης είναι και αυτό κατασκευή της Αμερικάνικης εταιρίας Allison με την κωδική ονομασία Ε Allisonp50 . Ο κινητήρας μαζί με το σύστημα μετάδοσης βρίσκεται σε ξεχωριστό διαμέρισμα στο πίσω και κάτω μέρος του αμαξώματος.
Ώρα λοιπόν να περιγράψουμε μερικά από τα πολλά ηλεκτρονικά συστήματα που έχει αυτό το ιδιαίτερο λεωφορείο:
- Ev Drive: το κεντρικό σύστημα του ελέγχου της υβριδικής κίνησης για τους 3 κινητήρες (2 ηλεκτρικούς και ένας θερμικός). Βρίσκεται ενσωματωμένος στους 2 ηλεκτροκινητήρες και συνεργάζεται με 2 σύγχρονους συμπλέκτες και 3 “πλανητικά” συστήματα γραναζιών. Εξωτερικά μοιάζει με ένα παραδοσιακό αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων.
- Κεντρική Μονάδα Ελέγχου Υβριδικού Συστήματος: ελέγχει το υβριδικό σύστημα με 2 υπομονάδες ελέγχου : η πρώτη μονάδα είναι υπεύθυνη για την διαχείριση και τον έλεγχο του υβριδικού συστήματος και η δεύτερη συντονίζει-συνεργάζεται με τα άλλα κινητήρια εξαρτήματα.
- Μπαταρίες: Η ενέργεια που ανακτάτε κατά την διάρκεια του φρεναρίσματος μεταφέρεται στις μπαταρίες (στην οροφή) οι οποίες είναι υβριδίου μετάλλου-νικελίου και χρησιμοποιείται για την επιτάχυνση του λεωφορείου .Ζυγίζουν 410 κιλά και βρίσκονται στο μέσο του λεωφορείου σε 2 συστοιχίες. Η διάρκεια ζωής του είναι 6-7 χρόνια ενώ η ακριβής διάρκεια ζωής ποικίλει ανάλογα με τον τρόπου λειτουργίας του οχήματος.
- Dual Power Inverter Module (DPIM): Άλλο ένα βασικό σύστημα για τον έλεγχο του ηλεκτροκινητήρα του υβριδικού συστήματος. Αποτελείται από έναν ανορθωτή AC-DC εναλλασσόμενου ρεύματος και έναν μετατροπέα DC-AC με συνολικό βάρος 75 κιλών.
KIEPE VOSSLON project
Στην περίπτωση τώρα της εταιρίας Κiepe Vosslon για την δεύτερη έκδοση του Urbino 18 Hybrid 2 plug in εξοπλίζεται με μπαταρίες λιθίου-φωσφόρου, με υπερπυκνωτές και με εξωτερική plug in υποδοχή. Οι μπαταρίες των 384Volt είναι και αυτές τοποθετημένες στο μέσο της οροφής του πρώτου ”βαγονιού” και ψύχονται από μία κλιματιστική μονάδα που είναι ξεχωριστή από αυτήν που δροσίζει το εσωτερικό του λεωφορείου (που βρίσκετε ακριβώς πάνω από τους μπροστινούς τροχούς).
Ακριβώς πίσω από το σύστημα κλιματισμού των μπαταριών, στο πρώτο ”βαγόνι” βρίσκονται και οι υπερπυκνωτές με τα ”δοχεία” σύνδεσης και τους εκκινητές των υπερπυκνωτών μαζί με το σύστημα εκκίνησης των μπαταριών κίνησης, ενώ στο δεύτερο ”βαγόνι” βρίσκονται η ηλεκτρονική μονάδα διαχείρισης της μετάδοσης μαζί με την κλιματιστική του μονάδα, το σύστημα κλιματισμού του πίσω ”βαγονιού” για το εσωτερικό και το σύστημα που μετατρέπει την ενέργεια κατά την διάρκεια του φρεναρίσματος από θερμική σε ηλεκτρική.
Η τάση των υπερπυκνωτών είναι 125 Volt οι οποίοι χρησιμεύουν για να αντλούν αστραπιαία την ισχύ από τις μπαταρίες και να την χρησιμοποιούν για την επιτάχυνση του λεωφορείου, ενώ ανάκτηση της ενέργειας όταν αυτό χρειαστεί μπορεί να γίνει και από τον θερμικό κινητήρα αλλά και στην διαδικασία του φρεναρίσματος. Το διαφορετικό σ αυτό το project της Κiepe Vosslon είναι ότι το Urbino 18 μπορεί να κινηθεί αυτόνομα με χρήση μόνο του ηλεκτρισμού-ρεύματος από τις μπαταρίες (δεν έχει ανακοινωθεί η απόσταση που μπορεί να διανύσει). Η ισχύς των μπαταριών 240kw ή 326ps.
Στο πίσω βαγόνι δίπλα από την 3η πόρτα (όταν αυτό είναι στην 4πορτή εκδοχή του) βρίσκεται και η υποδοχή του για την φόρτιση από εξωτερική πηγή, κοινώς πρίζα. Η plug in υποδοχή είναι κατασκευή της εταιρία Walther και μπορεί να φορτίσει τις μπαταρίες του λεωφορείου με 63Α από μια κοινή οικιακή πρίζα.
+35PS
Ο κινητήρας είναι ο ίδιος και σ αυτή την περίπτωση, δοκιμασμένος και αξιόπιστος στο project της Allison, με την κωδική ονομασία Cummins ISB 6,7 285H χωριτικότητας 6,7λίτρων προδιαγραφών Euro 5 (ροπή δεν ανακοινώθηκε ούτε συνδυασμένη ισχύς) αυξημένος στην περίπτωση της Κiepe Vosslon κατά 35ps φθάνοντας τους 285 ενώ οι διαστάσεις του είναι πιο μαζεμένες σε σχέση με την απλή diesel έκδοσή του παρ’ολή την ενσωμάτωση του ηλεκτροκινητήρα.
ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ by Kiepe Vosslon
Άλλα δύο χαρακτηριστικά κάνουν ξεχωριστό το project της Κiepe Vosslon σε σχέση με της Allison. Το πρώτο είναι ότι εφοδιάζεται με σύστημα Start/Stop το οποίο όπως καλά γνωρίζεται από τον τομέα των αυτοκινήτων, σβήνει τον θερμικό κινητήρα στα φανάρια ή εν προκειμένω στις στάσεις και όπου χρειαστεί δίνει κίνηση ο ηλεκτροκινητήρας ενώ το δεύτερο είναι ένα σύστημα GPS που χρειάζεται περισσότερο για τους ανθρώπους που διαχειρίζονται των στόλο των λεωφορείων στο αντίστοιχο κέντρο ελέγχου (εμείς το ονομάζουμε τηλεματική στην περίπτωση των Renault-Irisbus στα λεωφορεία με κίνηση από φυσικό αέριο στην ΕΘΕΛ) καταγράφει τα σημεία του δρομολογίου όπου έγινε εξοικονόμηση καυσίμου, το πότε μπήκε σε λειτουργία ο θερμικός κινητήρας ή ο ηλεκτρικός για να γίνεται σύγκριση με τα συμβατικής diesel τεχνολογίας λεωφορεία και το κατά πόσο είναι πιο οικονομικά τα υβριδικά και που υστερούν αν υστερούν σε κάτι ενώ και τα δύο συστήματα δεν χρειάζονται καμία βοήθεια από μεριάς του οδηγού αφού ενεργούν αυτόνομα.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΆ ΥΒΡΙΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Οικολογικά πλεονεκτήματα του Solaris Urbino 18 Hybrid πάνω από το Solaris Urbino 18 με παραδοσιακό κινητήρα Diesel.
Το Solaris Urbino 18 Hybrid προσφέρει σημαντικά μειωμένες εκπομπές καυσαερίων, συμπεριλαμβανομένων
- έως 25.3% λιγότερο CO2
- έως 31.8% λιγότερο ενώσεις υδρογόνου
- έως 56.4% λιγότερο CO2
- έως και 78.1% λιγότερα σωματίδια (PM)
Συνοψίζοντας, η Solaris έχει μπει για τα καλά στην αγορά των υβριδικών λεωφορείων κερδίζοντας μάλιστα κατά ένα χρόνο πιο νωρίς την Mercedes-Benz η οποία και αυτή έχει παρουσιάσει την δική της πρόταση.
Ελπίζω να αποκτήσουν όλες οι μεγάλες πόλεις αντίστοιχα λεωφορεία.Καλό θα κάνουν και στην τσέπη των εταιριών αφού θα ξοδεύουν λιγότερα σε καύσιμα και θα κάνουν και καλό στο περιβάλλον. Μην ζητάμε μόνο από τους ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων να είναι πρωτοπόροι σε καινούργιες τεχνολογίες.Όλοι πρέπει να συμβάλουμε.
[Πηγή: Solarisbus , wikipedia]