[nextpage title=”Εισαγωγή” ]
Ο Henry Ford δε χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Είναι αρκετά ασφαλές να πω ότι θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους και πιο έξυπνους επιχειρηματίες του 20ού αιώνα. Ένας θρύλος και ιδρυτής της ομώνυμης εταιρίας, ο οποίος με τις καινοτόμες ιδέες του έφερε την επανάσταση στον τομέα της αυτοκίνησης κάνοντάς την προσιτή στο ευρύ κοινό.
Εκατό (και κάτι) χρόνια πριν, το Model T πατούσε τους αμερικάνικους δρόμους και μέχρι σήμερα παραμένει το όγδοο best-seller όλων των εποχών της Ford Motor Company. Το νούμερο δείχνει ακόμα πιο εντυπωσιακό, καθώς με την ασύστολη μαζική παραγωγή αυτοκινήτων των τελευταίων ετών, με όλα τα σύγχρονα μέσα διανομής και παραγωγής, κανένα από τα μοντέλα της Μπλε Οβάλ που κυκλοφόρησαν τα τελευταία 87 χρόνια δεν ήταν σε θέση να το “πετάξει” έξω από τη πρώτη δεκάδα.
Ο Ford άλλαξε τον τρόπο που ζούμε και σχετιζόμαστε με την τεχνολογία, χτίζοντας την πρώτη γραμμή συναρμολόγησης για την κατασκευή των πρώτων φθηνών αυτοκινήτων. Σωστά; Αυτό ξέραμε μέχρι σήμερα, αλλά όπως σχεδόν όλοι οι αμερικάνικοι θρύλοι έχουν και κάποιους μύθους που τους συνοδεύουν. Παρακάτω θα διαβάσεις κάποια από τα γεγονότα που ήξερες τόσα χρόνια για τον Ford και τη διάσημη Tin Lizzy (παρατσούκλι του Model T) που στη πραγματικότητα δεν είναι αληθινά γεγονότα.
[/nextpage]
[nextpage title=”Μύθος 1ος” ]
Το Model T ήταν διαθέσιμο σε κάθε χρώμα, αρκεί αυτό να ήταν μαύρο
Ο Ford είχε γράψει στην αυτοβιογραφία του τη διάσημη ατάκα ότι:
Κάθε πελάτης μπορεί να αγοράσει ένα αυτοκίνητο βαμμένο σε οποιοδήποτε χρώμα θέλει, αρκεί αυτό να είναι μαύρο
Όμως το μαύρο δεν ανήκε στην παλέτα χρωμάτων κατά τα πρώτα τέσσερα χρόνια της παραγωγής του αυτοκινήτου. Τα αρχικά χρόνια (η παραγωγή του διήρκεσε από το 1908 έως 1927) οι πελάτες μπορούσαν να βάψουν το αυτοκίνητο τους σε γκρι, κόκκινο, μπλε ή πράσινο, ανάλογα με το αμάξωμα. Το 1910 η Ford Motor άρχισε να χρησιμοποιεί ένα τυποποιημένο χρώμα βαφής, μια πολύ σκούρα απόχρωση του πράσινου γνωστή ως Brewster Green. Ακολούθησε ένα πολύ σκούρο μπλε και το 1913 η εταιρεία τοποθέτησε το μαύρο χρώμα. Οι πωλήσεις του Model T πραγματικά απογειώθηκαν το 1916 και έτσι η συντριπτική πλειοψηφία των Model T που κυκλοφόρησαν στο δρόμο μέχρι το 1920 ήταν μαύρα.
Μέχρι το 1926 προσφέρθηκαν ξανά όλα τα χρώματα στο κοινό, ώστε να αυξηθεί το ενδιαφέρον για το αυτοκίνητο, με την τελευταία χρονιά παραγωγής του Model Τ να βγαίνει από το εργοστάσιο σε πέντε χρώματα, αλλά είχε ήδη ξεπεραστεί σαν όχημα και ο οδηγός χρειαζόταν ειδική άδεια για να το οδηγήσει.
[/nextpage]
[nextpage title=”Μύθος 2ος” ]
Ο Ford ήταν ο πρώτος που κατασκεύασε αυτοκίνητα σε γραμμή παραγωγής
Η Ford Motor Co μπορεί να έφτιαξε μια εντυπωσιακή, επαναστατική, γρήγορη και αποτελεσματική γραμμή συναρμολόγησης, αλλά δεν ήταν η πρώτη που κατασκεύασε φθηνά αυτοκίνητα. Ήδη από τα τέλη του προηγούμενου αιώνα και τις πρώτες μέρες κατασκευής αυτοκινήτων, η γερμανική Benz χρησιμοποίησε γραμμή παραγωγής για την κατασκευή εκατοντάδων αυτοκινήτων ετησίως.
Μέχρι το 1900, η Benz ήταν ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων στον κόσμο. Στη συνέχεια, το 1901 o Ransom Ε Olds χρησιμοποίησε αυτή τη τεχνική στην Olds Motor Works για την κατασκευή του πρώτου Oldsmobile. Ο Olds πουλούσε τα αυτοκίνητα του για 650 δολάρια το καθένα, πολύ φθηνότερα από οποιοδήποτε άλλο αυτοκίνητο που παραγόταν τότε.
[/nextpage]
[nextpage title=”Μύθος 3ος” ]
Ο Ford άμειβε αρκετά τους υπαλλήλους του, ώστε να αγοράσουν τα αυτοκίνητα που παρήγαγαν
Άρα μέχρι στιγμής ξέρουμε ότι δεν κατασκεύασε την πρώτη γραμμή συναρμολόγησης, ούτε είχε το το πρώτο προσιτό αυτοκίνητο. Άρα τι έκανε ο Ford καλά; Η ταχύτητα της παραγωγής και τα πέντε δολαρίων μισθό την ημέρα τον έκαναν διάσημο. Εξετάζοντας την ιστορία, ο Ford φαίνεται να ήξερε καλά να χειρίζεται καλά τη μεσαία τάξη. Μια αύξηση στους μισθούς των εργαζομένων του, θα επέτρεπε σε πολλούς να αγοράσουν το Model T, αλλά ο αμερικάνος βιομήχανος δεν είχε τόση καλοσύνη στη καρδιάς του για να αυξήσει τους μισθούς.
Έδινε τέτοιους μισθούς γιατί κέρδιζε πάρα πολλά από τα εργοστάσια του. Η κατασκευή αυτοκινήτων σε γραμμή παραγωγής ήταν, και εξακολουθεί να είναι, επαναλαμβανόμενη και επικίνδυνη σκληρή εργασία. Οι εργάτες συχνά έφευγαν από το πόστο τους, μη μπορώντας να αντέξουν τη μονοτονία και τις κακές συνθήκες εργασίας. Το 1913 ο Ford προσέλαβε 52.000 υπαλλήλους για μια δουλειά που χρειαζόντουσαν μόλις 14.000 άνθρωποι. Γι’αυτό ήταν πιο λογικό να διπλασιάσει τους μισθούς από το ήδη πολύ καλό ημερομίσθιο των 2,25 δολαρίων/ώρα, από το να προσλαμβάνει συνέχεια νέους αναξιόπιστους εργαζόμενους και να τους εκπαιδεύει.
[/nextpage]
[nextpage title=”Μύθος 4ος” ]
Ο Henry Ford σχεδίασε το Model T
Όπως προείπα, πίσω από κάθε μεγάλη ιστορική φυσιογνωμία υπάρχει και μια μεγάλη στρατιά ανθρώπων, που ως συνήθως δεν απολαμβάνει την δημοσιότητα που της αρμόζει. Αν και ο Ford εργάστηκε σε πολλά από τα πρώτα σχέδια των αυτοκινήτων του, το Model T δεν ήταν ένας από αυτά.
Το διάσημο Tin Lizzy σχεδιάστηκε από τον Ούγγρο μετανάστη Józef Galamb και τον γεννημένο στη Δανία Charles Sorenson το 1907. Οι δύο τους ήταν πολύ κοντά στον Ford, με τον καθένα να έχει αναλάβει πολλαπλούς ρόλους στις πρώτες ημέρες λειτουργίας της εταιρείας. Ο Galamb πιστώνεται, επίσης, ως ο συνδημιουργός της κινούμενης γραμμή συναρμολόγησης. Από την άλλη ο Sorenson ήταν γνωστός ως “ο άνθρωπος του Henry Ford” και έμεινε στην εταιρεία μέχρι και τις ένδοξες μέρες της δεκαετίας του 1950.
[/nextpage]
[nextpage title=”Μύθος 5ος” ]
Ο Ford ήταν τόσο μίζερος που έψαχνε σε μάντρες άχρηστων υλικών για μέρη από το Model Τ για να τα χρησιμοποιήσει στην παραγωγή
Η φήμη λέει ότι ο Ford θα έστελνε υπαλλήλους του σε διάφορες μάντρες, ώστε να ανακτήσουν χρησιμοποιημένα μέρη και να τα επανατοποθετήσουν στα νέα μοντέλα, με σκοπό την εξοικονόμηση χρημάτων. Η πηγή της φήμης είναι ακόμα ανεπιβεβαίωτη, και για πρώτη φορά εμφανίστηκε στην εργασία The Social Functions of Intellect του ζωολόγου Nicholas Humphrey το 1976. Αυτός είπε ότι ο Ford έστελνε στις μάντρες πράκτορες για να αναζητήσουν μέρη από παλιά Model T, αν και σχεδόν όλα τα μέρη που βρέθηκαν ήταν σπασμένα και δεν επιδεχόντουσαν επισκευή. Εκτός από “βασιλικούς πείρους” (ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται ο τροχός μαζί με το μουαγιέ κατά την αλλαγή διεύθυνσης του αυτοκινήτου), οι οποίοι ήταν σχεδόν ολοκαίνουριοι σε παρατημένο Model Τ. O Ford όμως, αντί να υπερηφανευτεί τους καλοφτιαγμένους πείρους, δήλωσε ότι θα πρέπει αυτοί να γίνουν φθηνότεροι για να εξοικονομήσουν χρόνο και χρήμα.
Η ιστορία αυτή κατά πάσα πιθανότατα αποτελεί αποκύημα της φαντασία του Humphrey για να απεικονίσει καλύτερα την θεωρία της αποτελεσματικότητας της κατανομής των πόρων από φυσική επιλογή.
[/nextpage]