Όλος αυτός ο ντόρος γύρω από την αξία και την οδηγική ικανότητα του Sebastian Vettel, με έβαλε σε σκέψεις. Σκέψεις που δεν περιορίζονται σ’ αυτό το συγκεκριμένο θέμα, αλλά επεκτείνονται και στη διαχρονικότητα που μπορεί να έχει η επιτυχία του Γερμανού πρωταθλητή στη Formula 1. Ποια είναι όμως τα στοιχεία, που συνηγορούν σε μια μακροχρόνια δυναστεία του Γερμανού;
Η νόρμα της σύγχρονης Formula 1 και η επένδυση στον πιλότο
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, παρατηρήθηκε μια αλλαγή στην τάση κατά την οποία οι κορυφαίες ομάδες επέλεγαν και διατηρούσαν τους οδηγούς τους. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να κάνω μια μικρή παρένθεση, ώστε να εξηγήσω ποιές ομάδες θεωρούνται, κατά τεκμήριον, κορυφαίες. Για να γίνει κάτι τέτοιο, δεν παίζει ρόλο μόνο το ένδοξο παρελθόν ή το ανταγωνιστικό παρόν. Οι υποδομές (infrastructure) κατά μεγάλο ρόλο και κυρίως το έμψυχο υλικό της, από μηχανικούς έως πιλότους και μάγειρες, αποτελούν βαρόμετρα για την επιτυχία. Ειδικά τα τελευταία χρόνια και από τη στιγμή που το πάγωμα της εξέλιξης αποτελεί γεγονός και έχει οδηγήσει σε πελατειακές και όχι αποκλειστικές σχέσεις, όπως παλαιότερα, τις ομάδες και τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, οι άνθρωποι παίζουν μεγαλύτερο ρόλο. Ακόμη πιο σημαντική, είναι η αποδεδειγμένη ικανότητα μιας ομάδας να ξεπερνά τις δυσκολίες και τις περιόδους αποχής από τις επιτυχίες, ώστε να επανέλθει στην κορυφή του πρωταθλήματος (κάτι που μπορούν να παινεύονται πως έχουν πετύχει μόνο οι McLaren και Ferrari, έως τώρα). Επίσης, το οικονομικό background και η ρευστότητα, μέσα σε μια παγκόσμια οικονομία που περνάει τεράστια κρίση.
Ποια είναι λοιπόν αυτή η νόρμα; Η στροφή της F1 στη χρησιμοποίηση φυτωρίων και scouting.
Ο “πρωτεργάτης” αυτής της τάσης ακούει στο όνομα Jenson Button. Ο Βρετανός σάρωσε στο πέρασμά του τις μικρές κατηγορίες. Κέρδισε το British Super Prix (καρτ), το British Cadet Kart Championship (κερδίζοντας και τους 34 αγώνες), τρεις φορές το British Open Kart Championship, το Ayrton Senna Memorial Cup, έγινε ο νεαρότερος οδηγός που κέρδισε το European Super A Championship, το British Formula Ford Championship όπως και το Πανευρωπαϊκό Formula Ford Festival. Όλες αυτές οι επιτυχίες, έστρεψαν τα βλέμματα πάνω του, ειδικότερα μετά την ανακήρυξή του ως νικητή του ετήσιου βραβείου McLaren Autosport BRDC Young Driver Award, το 1998. Έτσι, κατάφερε να μπει στην F1 οδηγώντας για μεγάλη ομάδα, αλλά και να γίνει επένδυση για το μέλλον, για όσες ομάδες ζητούσαν πρωτοκλασάτο οδηγό.
Η πορεία του Button ως πιλότος, από το ντεμπούτο του το 2000, έως και σήμερα:
BMW Williams : 2000
Renault : 2001 – 2002
(BAR) Honda : 2003 – 2008
Brawn : 2009
McLaren : 2010 – 2013
Μιλάμε λοιπόν για κορυφαίους συνδυασμούς, ανεξάρτητα από το εάν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες ή όχι. Μάλιστα με εξαίρεση το 2001, την πρώτη χρονιά εξαγοράς της Benetton από την Renault και τις δυο πολύ κακές σεζόν της Honda, 2007 και 2008, βρίσκεται συνεχώς σε μονοθέσια τα οποία παλεύουν για την εξάδα, το βάθρο ή τις νίκες. Μιλάμε δηλαδή για 11 από τις 14 σεζόν της καριέρας του έως τώρα και ποσοστό της τάξης του 78,5 επί τοις εκατό!
Παρόμοιες επενδύσεις αποτελούν και όλοι οι μεγάλοι πιλότοι της σύγχρονης Formula 1. Ο Alonso έκανε το αγροτικό του στη Minardi για έναν χρόνο, όπου και τον “μυρίστηκε” ο Flavio Briatore. Από τότε; 6 χρονιές στη Renault (και μια ως δοκιμαστής), 1 στη McLaren και 4 στη Ferrari. Με εξαίρεση λοιπόν την μια σεζόν στη μικρή Ιταλική ομάδα, έχει στη διάθεσή του μονοθέσιο ικανό για νίκη, καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του (ποσοστό 91,7%)!
Ο Kimi Raikkonen “ανιχνεύθηκε” και υποστηρίχθηκε μετέπειτα, από τον Peter Sauber.
Sauber : 2001
McLaren : 2002 – 2006
Ferrari : 2007 – 2009
Lotus : 2012 – 2013
10 στις 11 σεζόν σε κορυφαία ομάδα. Ποσοστό 91%
Ο Lewis Hamilton ακολούθησε σε μεγάλο βαθμό τα βήματα του Button και είχε υποστήριξη από την αρχή της καριέρας του από την McLaren. Το καταπληκτικό είναι πως έχει ποσοστό 100%, μέσα σε κόκπιτ κορυφαίων ομάδων!
McLaren : 2007 – 2012
Mercedes : 2013
Παρόμοια κατάσταση και για τον Vettel, με την Red Bull να αποτελεί αρωγό του από τις πολύ μικρές κατηγορίες.
BMW Sauber : 1 χρονιά ως δοκιμαστής και ένας αγώνας το 2007
Toro Rosso : 7 αγώνες το 2007 και ολόκληρο το 2008
Red Bull : 2009 – 2013
Ποσοστό 72%.
Τι μας δείχνουν όλα αυτά; Οι ομάδες επιλέγουν από μικρή ηλικία τους οδηγούς στους οποίους θα επενδύσουν. Τους εξελίσσουν τόσο οδηγικά, όσο και σαν προϊόντα και επιμένουν σε αυτούς , κοιτάζοντας με μεγάλη δυσπιστία άλλες εναλλακτικές λύσεις.
Κλείνοντας την πρώτη παράγραφο, θα δανειστώ μια διαδικασία από την πολεμική αεροπορία, η οποία περιγράφει σε μεγάλο βαθμό αυτό που θέλω να πω. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ο πιλότος καλείται να εγκαταλείψει το αεροσκάφος και να προσπαθήσει με κάθε τρόπο να σώσει τον εαυτό του και αν είναι δυνατό, να μην αιχμαλωτιστεί. Για πιο λόγο; Πολύ απλά, επειδή η επένδυση στον πιλότο είναι πολλαπλάσια της κατασκευής ενός υπερσύγχρονου αεροσκάφους!
Η επιλογή Raikkonen και η έλλειψη εμπειριών από ταλαντούχους νέους οδηγούς
Χαρακτηριστικό παράδειγμα όλων των παραπάνω, η επιλογή του 34αρη (το 2014) Raikkonen από τη Ferrari. Ο Φινλανδός έφυγε από την Ιταλική ομάδα χωρίς να έχει και τις καλύτερες σχέσεις με αυτή. Όμως ο πρόεδρος της Scuderia, Luca Di Montezemolo, τον προτίμησε έναντι των Hulkenberg, Bianchi, Kobayashi και χειριζόμενος προσωπικά την υπόθεση, τον έφερε πίσω στην ομάδα. Έτσι, νέοι ταλαντούχοι οδηγοί, που περιμένουν καρτερικά την (μοναδική;) ευκαιρία τους μέσα σε ένα κορυφαίο μονοθέσιο, παραβλέπονται επανειλημμένα. Αυτό, πέρα από την ψυχολογική επίδραση που μπορεί να έχει στον καθένα, οδηγεί και σε σημαντική στέρηση εμπειριών, καθώς και οικονομικών πόρων. Το τελευταίο δε, μας προετοιμάζει και για την επόμενη παράγραφο.
Οι προσωπικοί χορηγοί
Οι μεγάλοι οδηγοί ανέκαθεν είχαν προσωπικούς χορηγούς, (Senna και Boss – Schumacher και Deutsche Vermogensberatung – Lauda και οι εκάστοτε χορηγοί στα καπέλα του!) οι οποίοι τους βοηθούσαν στην εξέλιξη της καριέρας τους. Θα μου πείτε, το ίδιο δεν συμβαίνει και τώρα, όπως με τον Alonso που παίρνει μαζί του στις ομάδες τη Santander; Ναί, με δυο βασικές και αλληλένδετες διαφορές.
Πρώτον. Οι χορηγοί όχι απλά έχουν καταλάβει τον νέο τρόπο εύρεσης και εξέλιξης νέων οδηγών, αλλά σκανάρουν την αγορά και οι ίδιοι, ασκώντας πιέσεις, ώστε να μπορέσουν να υπογράψουν από νωρίς τον νέο Hamilton, Vettel, Senna ή Schumacher. Αποσκοπώντας, φυσικά, στο να καρπωθούν τα ωφέλη της εισόδου της επένδυσης/πιλότου στη F1. Βοηθούν έτσι την καριέρα της επιλογής τους, ανεξάρτητα από το εάν θα παρουσιαστεί στο μέλλον κάποιος, λίγο ή πολύ καλύτερος οδηγός, αφού όπως προείπαμε οι πιλότοι αποτελούν επένδυση. Άρα, ένας ταλαντούχος οδηγός χωρίς καθόλου χρήματα ή υποστήριξη, πολύ δύσκολα θα βάλει το όνομά του στις επιλογές των ομάδων, ακόμα και των χαμηλότερων κατηγοριών.
Δεύτερον. Η ίδια πρώιμη επιλογή των χορηγών, αλλά και η έλλειψη ευκαιριών που αναλύσαμε στην προηγούμενη παράγραφο, οδηγούν και τους μικρότερους χορηγούς, των πιλότων της F1 που δεν έχουν θέση σε κορυφαίο μονοθέσιο, στην ταχύτερη απόρριψή τους και στην προσπάθεια εύρεσης του νέου αστέρα στις λίγο μικρότερες κατηγορίες ή στην υπογραφή του ήδη καταξιωμένου πρωταθλητή. Ένας φαύλος κύκλος δηλαδή!
Η ανακύκλωση των κορυφαίων πιλότων και ο νεαρός Vettel
Όλα τα παραπάνω στοιχεία, φανερώνουν την προτίμηση των ομάδων σε συγκεκριμένα ονόματα, τα οποία μονοπωλούν την μεταγραφική αγορά για τις κορυφαίες θέσεις. Ο Vettel θα γίνει φέτος, για τέταρτη συνεχή φορά, Παγκόσμιος πρωταθλητής. Είναι ταχύτατος, έχει σημαντικούς προσωπικούς χορηγούς, δεν στερείται εμπειρίας σε αγώνες και μάχες για πρωταθλήματα και κυρίως, μόλις έκλεισε τα 26 του χρόνια τον Ιούλιο. Την ίδια στιγμή, οι κύριοι αντίπαλοί του είναι αρκετά χρόνια μεγαλύτεροι. Ο Hamilton θα είναι 29 στην αρχή του 2014, ο Alonso έκλεισε κι εκείνος τα 32 τον Ιούλιο, ο Button θα γίνει 34 τον Ιανουάριο, ενώ ο Raikkonen θα κλείσει τα 34 τον Οκτώβριο. Ποιος λοιπόν θα μπορέσει να τον σταματήσει σε 4 ή 5 χρόνια από τώρα, στερούμενος μάλιστα ευκαιριών και εμπειριών;
Η εξέλιξη του Sebastian Vettel
Φτάνοντας στο τέλος αυτού του άρθρου, θα ήθελα να αναφερθώ και στην εξέλιξη του Γερμανού ως οδηγού. Ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια της καριέρας του, η αλήθεια είναι πως έκανε αρκετά λάθη. Fuji 2007 – όταν και έπεσε πάνω στον Webber βρισκόμενος πίσω από το αυτοκίνητο ασφαλείας – Τουρκία 2009 – όταν έκανε λάθος στη στροφή 10 και χάρισε την πρωτοπορία και την νίκη στον Button, επιτρέποντάς του να ξεμακρύνει στο κυνήγι του τίτλου – Spa 2010 – έκανε λάθος υπολογισμό στην προσπάθειά του να προσπεράσει τον Button, καταστρέφοντας τον αγώνα και των δυο. Από τότε και μετά, πραγματικά δυσκολεύομαι να βρω στιγμές που έκανε λάθος και ακόμα περισσότερο, στιγμές που έκανε λάθος και του στοίχησαν σε κάποιο αγώνα. Εξάλλου, όλοι οι μεγάλοι πιλότοι πριν από αυτόν έκαναν παρόμοια λάθη, όντας και μεγαλύτεροι σε ηλικία, αλλά και εμπειρία. Άλλωστε, ποιος ξεχνά το παρκάρισμα του Ayrton Senna στις μπαριέρες του Μονακό το 1988, κι ενώ βρισκόταν έναν αιώνα μπροστά από τον Prost ή το λάθος του Schumacher στον Καναδά το 1999, όταν οδηγούσε με άνεση τον αγώνα; Ο Vettel λοιπόν, βελτιώνεται συνεχώς και με ταχύς ρυθμούς. Αν αναλογιστούμε πως το ντεμπούτο του και κατ’ επέκταση και τα λάθη του, τα έκανε σε ηλικίες 20, 21 και 22 ετών, ενώ στα 26 του δείχνει ώριμος οδηγικά όσο άλλοι πιλότοι στα 30 τους, θα πρέπει να περιμένουμε ακόμη μεγαλύτερα πράγματα από εκείνον. Επίσης, οι τίτλοι του δεν φαίνεται να του έχουν πάρει τα μυαλά και το σημαντικότερο απ’ όλα, η δίψα του για νίκες, ρεκόρ και διακρίσεις φαντάζει άσβεστη.
Το γεγονός πως έχει φανατικούς φίλους ή φανατικούς εχθρούς και πως έχει κάνει διφορούμενες κινήσεις ώστε να κερδίσει, συνηγορούν και αυτά στο μεγαλείο του πιλότου Sebastian Vettel, όπως άλλωστε έκαναν και για τους άλλους μεγάλους του σπορ, πριν από αυτόν.
Εν κατακλείδι. Το μέλλον ανήκει στον Vettel και η διάρκεια της παντοκρατορίας του εξαρτάται μόνο από τον ίδιο και τις επιλογές του. Τα στατιστικά των υπόλοιπων κορυφαίων πιλότων και η διάρκειά τους στο σπορ, μας προϊδεάζουν για την παρουσία του “μικρού” στην κορυφή του σπορ για τουλάχιστον μια δεκαετία ακόμη. Ο ίδιος θα αποφασίσει, αν και πότε θα αποχωρήσει από την κορυφαία αυτή τη στιγμή Red Bull και αν θα κυνηγήσει μια καριέρα αλά – Schumacher. Ειδικά εάν μείνει στους Κόκκινους Ταύρους, μαζί με σημαντικά πρόσωπα της ομάδας, για ένα πράγμα θα πρέπει να είμαστε όλοι σίγουροι, ότι σκηνές σαν κι αυτές που ακολουθούν, θα πρέπει να συνηθίσουμε να τις παρακολουθούμε πολύ συχνά.
