Ayrton Senna da Silva, υιός του Milton da Silva και της Neide Senna da Silva. Αδερφός της Viviane και του Leonardo, ενός ολόκληρου έθνους και εκατομμυρίων ακόμη ανθρώπων ανά τον κόσμο. Ο χαμός του, μια μέρα σαν και σήμερα πριν από 27 χρόνια, τους βύθισε όλους, κι ακόμη περισσότερους, στο πένθος.
Συνήθως, τέτοιες μέρες, γράφονται αφιερώματα για τα κατορθώματά του. Αλλά το συγκεκριμένο άρθρο, αφού θα παρουσιάσει κάποια από αυτά, θα αποτελέσει απλά την άποψη του γράφοντα για το τι ήταν ο Ayrton. Ήταν θεός, ήταν άνθρωπος, ήταν ο καλύτερος πιλότος όλων των εποχών ή κάτι άλλο; Προφανώς, περιμένω στα σχόλια να κάνεις αυτό που λέει ο τίτλος, δηλαδή να γράψεις τι σημαίνει για εσένα ο Ayrton Senna.
Disclaimer: Μην περιμένεις να διαβάσεις “καινούριες” ιστορίες για τη ζωή του, αφού έχουν γραφτεί χιλιάδες σελίδες για αυτή, από ανθρώπους πολύ σημαντικούς, κάνοντας γνωστές όλες τις πτυχές της. Πληροφορίες που κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο.
Ταλαντούχος
Το ταλέντο του δεν αμφισβητήθηκε ποτέ κι από κανέναν· ούτε καν από τους μεγαλύτερους αντιπάλους του. 3 Παγκόσμιοι Τίτλοι, 41 νίκες, 80 βάθρα, 19 ταχύτεροι γύροι και 65 pole positions, αποτελούν μόνο το ένα κομμάτι της απόδειξης αυτού. Η μαεστρία του στη βροχή, για την οποία πάλεψε πάρα πολύ όταν ξεκίνησε στα καρτ, τα απίθανα προσπεράσματά του, οι 6 νίκες στο πριγκιπάτο του Μονακό και η ταχύτητά του στον ένα γρήγορο γύρο, αποτελούν το δεύτερο.
Μέχρι σήμερα, ο προμηθευτής φρένων Brembo λέει και ξαναλέει πως δεν μπορεί να θυμηθεί άλλον οδηγό που να έχει χρησιμοποιήσει μια τόσο υψηλή αναλογία στα υδραυλικά, όπως εκείνη που χρησιμοποιήθηκε από τον Ayrton. Ο Βραζιλιάνος ήθελε μικρότερους master cylinders, για καλύτερες επιδόσεις και αυξημένη απόδοση του συστήματος.
Όμως, το ταλέντο μπορεί να σε φτάσει μόνο μέχρις ενός σημείου. Από εκεί και πέρα χρειάζονται άλλα στοιχεία που θα σε φέρουν στην κορυφή και, το σημαντικότερο, θα σε κρατήσουν εκεί.
Εργατικός
Ο Ayrton φημιζόταν για την κατανόηση του αυτοκινήτου και τη μεταφορά δεδομένων προς τους μηχανικούς. Από τα λάστιχα και τις αναρτήσεις, μέχρι το σασί και τον κινητήρα, μπορούσε να αναλύει και να καθοδηγεί τους μηχανικούς του για όσο χρόνο χρειαζόταν, μέχρι να πετύχουν, μαζί, το ιδανικό για τον ίδιο αποτέλεσμα.
Παράλληλα, ήταν ο πρώτος που έφτασε την σωματική προπόνηση του οδηγού της F1 στο άκρως επαγγελματικό επίπεδο του σήμερα. Ο ίδιος έλεγε πως η προπόνηση ήταν ένα μέσο για να μάθει πράγματα για τον εαυτό του και να γίνει καλύτερος σε όλους τους τομείς. Κάθε φορά που έτρεχε για να αυξήσει την αντοχή του, “έτρεχε” στο μυαλό του και με το μονοθέσιό του. Ο φυσικοθεραπευτής του, Josef Leberer, είχε δηλώσει για τον Βραζιλιάνο:
Όταν ο Senna ξεκίνησε την προπόνηση, οι άλλοι οδηγοί σύντομα συνειδητοποίησαν ότι δεν θα μπορούσαν να είναι ανταγωνιστικοί απέναντί του, χωρίς να βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση.
Ήταν άλλο ένα από τα πεδία της F1 που άλλαξε δραματικά χάρις στον Senna…
Πιστός
Η σχέση του με τον Θεό είναι γνωστή. Ο Ayrton πίστευε πολύ σε Εκείνον και από εκεί αντλούσε την απαιτούμενη δύναμη για να χρησιμοποιήσει το τελευταίο 2 με 3 τοις εκατό των ικανοτήτων του· το ποσοστό που διακρίνει τους πολύ καλούς, από τους πραγματικά κορυφαίους. Η πίστη του τον έκανε να θεωρεί πως είναι ανώτερος οδηγικά από τους συναθλητές του, χωρίς όμως να δηλώνει άτρωτος. Ποτέ του δεν είπε πως δεν είχε να φοβάται για ατυχήματα ή τραυματισμούς.
Από την άλλη, αυτό τον έκανε να θέλει να βοηθήσει τους συνανθρώπους του ακόμη περισσότερο, αλλά και τους –μέχρι τη στιγμή του ατυχήματος- αντιπάλους του στους αγώνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ατύχημα του Eric Comas στο Βέλγιο, με τον Senna να αποτελεί το μοναδικό οδηγό που σταμάτησε στην πίστα, για να σβήσει τον κινητήρα της Ligier. Ο Γάλλος πιθανότατα χρωστάει τη ζωή του στον Ayrton…
Προσηλωμένος
Είχε έναν ξεκάθαρο στόχο που όφειλε να πετύχει· να γίνει ο καλύτερος πιλότος και να το αποδεικνύει αυτό με κάθε ευκαιρία, σε κάθε Grand Prix. Μέσα στην πίστα ήταν αδίστακτος. Είτε θα προσπερνούσε το προπορευόμενο αυτοκίνητο, είτε θα εγκατέλειπε μαζί του στην προσπάθεια να το περάσει. Κι αυτό θα γινόταν ακόμη κι αν τα ρίσκα ήταν μεγάλα· κάτι που γνωρίζει πολύ καλά ο Martin Brundle, αλλά και μερικοί ακόμη πιλότοι.
Έξω από την πίστα έκανε τα πάντα ώστε να βρίσκεται στο καλύτερο δυνατό επίπεδο. Είχε μυηθεί στον διαλογισμό και πρόσεχε υπερβολικά την διατροφή του, χωρίς να παραπονεθεί ποτέ για τις θυσίες που έκανε. Εξάλλου, ο μεγάλος στόχος ήταν και η κινητήρια δύναμη που τον έκανε να ξεχνάει ή ακόμη και να απολαμβάνει τις υπόλοιπες προκλήσεις.
Εγωιστής
Ο Ayrton δεν μπορούσε να δεχτεί πως κάποιος πιλότος ήταν καλύτερος από εκείνον. Κι αυτό είναι ένα είδος εγωισμού ίσως απαραίτητο στο κορυφαίο επίπεδο. Είχε συμφωνήσει με τον εαυτό του, αλλά και με τον Θεό, πως βρισκόταν παραπάνω από τους υπόλοιπους. Κι αυτό το επιβεβαιώνουν δυο χαρακτηριστικά περιστατικά.
Το πρώτο έλαβε χώρα σε δοκιμές της McLaren στη Monza το 1992, όταν ο δοκιμαστής Mark Blundell κατάφερε να γράψει έναν χρόνο που ο Senna δεν μπόρεσε να ξεπεράσει. Αυτό οδήγησε σε μικρότητες τον Ayrton, που απαγόρευσε στον Leberer να μεταφέρει τον Blundell στο αεροδρόμιο, παρότι ο Βραζιλιάνος δεν χρειαζόταν τον φυσιοθεραπευτή του μαζί του.
Το δεύτερο, έναν χρόνο αργότερα στην Πορτογαλία, με τον πρωτοεμφανιζόμενο για λογαριασμό της McLaren, Mika Hakkinen, να ξεπερνά στις κατατακτήριες τον Senna, για μόλις 48 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Ο Ayrton δεν μπορούσε να το χωνέψει αυτό, και όταν γύρισε στα pits, τράβηξε το αυτί του Φινλανδού μπροστά σε όλους τους ανθρώπους της ομάδας:
Γιατί γελάς; Πες μας πόσα Grands Prix έχεις κερδίσει; Πόσα Πρωταθλήματα; Αύριο δεν θα καταφέρεις καν να τερματίσεις. [Από το βιβλίο του Β.Τσακίρογλου, adeus]
Για την ιστορία, ο Hakkinen εγκατέλειψε λίγο πριν από το μέσο του αγώνα, εξαιτίας οδηγικού λάθους…
Διπλωμάτης
Με τους ανθρώπους που ήξερε και εμπιστευόταν, ήταν ανοιχτός και πιστός. Είχε εξαιρετικές σχέσεις με την Honda και είχε γίνει πολύ αγαπητός στην Ιαπωνία, στην οποία βρισκόταν συχνά-πυκνά.
Από την άλλη, δεν φοβόταν να επιτεθεί σε όσους θεωρούσε πως είχαν ατζέντα εις βάρος του, όπως για παράδειγμα ο Jean Marie Balestre. Ο Γάλλος δικτάτορας της F1 δεν συμπαθούσε τον Ayrton, βοηθώντας τον συμπατριώτη του, Alain Prost. Έτσι, οι μάχες μεταξύ Senna και Balestre ήταν πολλές και άγριες.
Κλείνοντας, βασιζόμενος πάντα στο αδιαμφισβήτητο ταλέντο του, δεν σταματούσε πουθενά προκειμένου να σιγουρέψει το στάτους του Νο.1 οδηγού. Ακόμη κι αν αυτό σήμαινε πως κάποιος Johnny Dumfries θα έτρεχε μια ολόκληρη σεζόν με χρησιμοποιημένα ανταλλακτικά και χωρίς αναβαθμίσεις στο μονοθέσιο του, ή ένας Derek Warwick θα έβλεπε την καριέρα του να δέχεται σοβαρό πλήγμα, εξαιτίας του βέτο που άσκησε ο Senna για την μεταγραφή του στη Lotus.
Ανθρώπινος
Σε αυτό το σημείο δεν θα αναφερθώ στα όσα σπουδαία έκανε για τους συνανθρώπους του, αλλά για τα πράγματα που τον έκαναν έναν από εμάς. Καταρχάς, υπήρχαν οι απίστευτες φάρσες μεταξύ του Ayrton και ενός από τους καλύτερους φίλους του, του Gerhard Berger.
Κάποτε ο Αυστριακός θεώρησε καλή ιδέα να αντικαταστήσει τη φωτογραφία διαβατηρίου του Ayrton, με την εικόνα από τα γεννητικά όργανα ενός άντρα! Συνήθως, ο Senna δεν χρειαζόταν να δείχνει το διαβατήριό του, αλλά κάποια στιγμή σε ένα ταξίδι στην Αργεντινή χρειάστηκε να το κάνει, με τους υπαλλήλους να τον θέτουν υπό κράτηση για 24 ώρες. Ποιο ήταν το επόμενο βήμα του Ayrton; Κόλλησε μεταξύ τους όλες τις πιστωτικές κάρτες του Berger.
Όμως, ο Βραζιλιάνος είχε και ελαττώματα. Ανθρώπινα ελαττώματα. Με τις μαρτυρίες πολλών γνωστών και φίλων για τα όσα έκανε στους δημόσιους δρόμους, να προκαλούν τρόμο. Όπως γράφτηκε και παραπάνω, είχε τρομερή πίστη στις ικανότητές του, ακόμα σε καταστάσεις που μπορεί να κινδύνευαν απλοί πολίτες.
Τελικά, τι ήταν ο Ayrton για εμένα; Ήταν ένας άνθρωπος με απίστευτο ταλέντο, ατελείωτη εργατικότητα, με τρομερή πίστη και αφοσίωση για να φτάσει στον στόχο του, δηλαδή την κορυφή των αγώνων ταχύτητας. Όταν έπρεπε, ήταν αδίστακτος εντός κι εκτός πίστας. Όταν έπρεπε, ήταν το χέρι βοηθείας σε όσους τον είχαν ανάγκη. Χάριζε άφθονες μαγικές στιγμές μέσα στα μονοθέσια, κι ήταν ο καλύτερος πιλότος της γενιάς του. Όμως, δεν μπορώ να πω με σιγουριά πως ήταν και ο κορυφαίος της ιστορίας του σπορ.
Και πως να συγκρίνεις, άλλωστε, τον Juan-Manuel Fangio με τον Senna, τον Jim Clark με τον Schumacher ή τον Jackie Stewart με τον Hamilton; Πως να συγκρίνεις, δηλαδή, πιλότους τόσο διαφορετικών εποχών, διαφορετικών απαιτήσεων και στυλ, αλλά και ρίσκων; Εγώ δεν μπορώ, δεν θέλω και δεν τολμώ να το κάνω.
Ο Ayrton, λοιπόν, ήταν ένας άνθρωπος που άλλαξε για πάντα το αγαπημένο μας σπορ· το έκανε όσο ζούσε, κι ακόμη περισσότερο όταν χάθηκε. Επηρέασε θετικά και άλλαξε τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, που δεν τον λησμονούν μέχρι σήμερα, και μνημονεύεται από πολλούς περισσότερους, που μπορεί να μην έχουν δει ποτέ τους αγώνα της Formula 1. Κι αυτό, αποτελεί παράσημο για έναν άνθρωπο οποιουδήποτε χώρου. Αυτό, είναι που κάνει τον Ayrton πραγματικό θρύλο και τόσο αγαπητό, ακόμη και 27 χρόνια μετά από την ημέρα που έφυγε από κοντά μας.