Σύμφωνα με τη νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), το 2022 στην Ε.Ε περίπου 10.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε επαρχιακές οδούς, εκτός αυτοκινητοδρόμων, αντιπροσωπεύοντας περίπου τους μισούς θανάτους από τροχαία συμβάντα.
Όπως τονίζει το ETSC οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να επενδύσουν σημαντικά για να βελτιώσουν την ασφάλεια των επαρχιακών οδών προκειμένου να επιτύχουν τον συλλογικό στόχο της ΕΕ για μείωση των θανάτων από τροχαίες συγκρούσεις κατά το ήμισυ έως το 2030.
Οι επαρχιακές οδοί μπορεί να είναι πιο επικίνδυνες, σε σύγκριση με άλλους τύπους δρόμων. Συχνά δεν διαθέτουν στηθαία ασφαλείας στο κέντρο ή πλευρικά και υπάρχουν μεγάλες διαφορές στην ταχύτητα και το βάρος μεταξύ των οχημάτων που τους χρησιμοποιούν, από φορτηγά έως ευάλωτους ποδηλάτες καθώς και πεζούς. Οι συγκρούσεις ενός οχήματος, όπου ένας κουρασμένος οδηγός δεν εκτιμά σωστά μια στροφή και βγαίνει εκτός δρόμου, είναι συχνές. Οι μετωπικές συγκρούσεις είναι συχνές και είναι συνήθως θανατηφόρες.
Στην έκθεση τονίζεται η σημαντική πρόκληση που θα αντιμετωπίσουν τα κράτη μέλη της ΕΕ τις ερχόμενες χρονιές, καθώς το πεδίο εφαρμογής των κανόνων της ΕΕ για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών (RISM) έχει επεκταθεί για να καλύψει πολύ μεγαλύτερο ποσοστό εθνικών οδικών δικτύων από ό,τι προηγουμένως. Ενώ οι κανόνες ασφαλείας της ΕΕ εφαρμόζονται στο κύριο οδικό δίκτυο και στους αυτοκινητόδρομους που αποτελούν το Διευρωπαϊκό Δίκτυο της ΕΕ εδώ και αρκετά χρόνια, νέοι κανόνες που συμφωνήθηκαν το 2019 επεκτείνουν την κάλυψη σε εθνικές «πρωτεύουσες» οδούς και σε όλους τους δρόμους που επωφελήθηκαν από τα κονδύλια της ΕΕ.
Η εγκατάσταση στηθαίων ασφαλείας πλευρικά και κεντρικά, η απομάκρυνση εμποδίων από την άκρη του δρόμου και η κατασκευή χωριστών λωρίδων για τους ποδηλάτες και πεζοδρομίων για τους πεζούς είναι μεταξύ των συστάσεων για ασφαλέστερους επαρχιακούς δρόμους που αναφέρονται στην έκθεση. Αν και συχνά θεωρείται ζήτημα Οδικής Ασφάλειας στις πόλεις, περίπου οι μισοί θάνατοι ποδηλατών συμβαίνουν σε επαρχιακές οδούς καθώς αναμιγνύονται στην κίνηση με πολύ βαρύτερα και ταχύτερα οχήματα. Τα ηλεκτρικά ποδήλατα ενισχύουν το ποσοστό της ποδηλασίας σε αγροτικές περιοχές, συχνά μεταξύ ηλικιωμένων αναβατών για αναψυχή – ένας παράγοντας που θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη οι τοπικές και εθνικές αρχές όταν σχεδιάζουν επενδύσεις.
Η έκθεση περιέχει πολλά παραδείγματα αξιοσημείωτων παρεμβάσεων που σώζουν ζωές σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Γαλλία, η Ισπανία και η βελγική περιφέρεια της Φλάνδρας έχουν μειώσει τα όρια ταχύτητας σε ολόκληρο το επαρχιακό οδικό δίκτυο. Η Σουηδία έχει επενδύσει αρκετά σε δρόμους “2+1”, οι οποίοι έχουν στηθαίο στο κέντρο και σχεδιασμό με προτεραιότητα στην ασφάλεια. Στη Σκωτία, έγιναν δοκιμές με ειδικές σημάνσεις για μοτοσικλετιστές στο οδόστρωμα που τους καθοδηγούν σε απότομες στροφές, επιτυγχάνοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα. Στην περιοχή της Δυτικής Πομερανίας της Πολωνίας, κατασκευάστηκαν 800 χιλιόμετρα ποδηλατικών διαδρομών υψηλής ποιότητας σε αγροτικές περιοχές σε πέντε χρόνια.
Η ταχύτητα παραμένει ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου, καθώς μεγάλος αριθμός οδηγών εξακολουθεί να οδηγεί πάνω από το νόμιμο όριο σε επαρχιακές οδούς σε πολλές χώρες, παρά τη διαθεσιμότητα και την αποδεδειγμένη αξιοπιστία της τεχνολογίας αυτοματοποιημένης καταγραφής παραβάσεων, όπως οι κάμερες ταχύτητας και οι κάμερες “μέσης ταχύτητας”. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι οι πιο ασφαλείς χώρες από αυτές που μελετήθηκαν έχουν συνήθως χαμηλότερο τυπικό όριο ταχύτητας σε επαρχιακές οδούς, τα οποία ορίζονται στα 70 ή 80 χλμ/ώρα.
Το ETSC θέλει επίσης να δει το σύστημα αυτόματης κλήσης έκτακτης ανάγκης “eCall”, το οποίο είναι υποχρεωτικό σε όλα τα νέα αυτοκίνητα στην ΕΕ, να επεκταθεί και σε άλλους τύπους οχημάτων – ιδίως στις μοτοσυκλέτες. Σε αγροτικές περιοχές, το σύστημα eCall , θα μπορούσε να σώσει τη ζωή ενός τραυματισμένου οδηγού ή αναβάτη που δεν μπορεί να καλέσει για βοήθεια καθώς μπορεί να στείλει πληροφορίες τοποθεσίας απευθείας στις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης.
Η Jenny Carson, συν-συγγραφέας της νέας έκθεσης σχολίασε:
Οι επαρχιακές οδοί μπορούν και γίνονται ασφαλέστερες με παρεμβάσεις που δεν χρειάζεται να είναι δαπανηρές. Έλεγχοι για την οδική ασφάλεια, ανάλυση και κατόπιν παρεμβάσεις σε τοποθεσίες υψηλού κινδύνου, καθορισμός και επιβολή κατάλληλων ορίων ταχύτητας, δημιουργία χωριστών λωρίδων για ποδηλάτες και περιπατητές, απομάκρυνση εμποδίων από την άκρη του δρόμου.
Αυτά είναι μερικά παραδείγματα για το τι μπορεί και τι πρέπει να γίνει. Με την αυξανόμενη εστίαση στην Oδική Aσφάλεια στις πόλεις, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να μην ξεχνούν τους επαρχιακούς δρόμους όπου συμβαίνουν οι μισοί θάνατοι από τροχαίες συγκρούσεις.