Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας του ευρωβαρομέτρου σχετικά με την οδηγική ασφάλεια των Ευρωπαίων οδηγών, οι Έλληνες οδηγοί δεν έχουν την πρέπουσα οδηγική συμπεριφορά, με το 75% των Ευρωπαίων οδηγών να παραδέχεται πως δεν ακολουθούν πάντα τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, παραβιάζοντάς τον.
Η έρευνα, που διενεργήθηκε από το Ινστιτούτο Ipsos σε 11 ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Βέλγιο, Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Πολωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σλοβακία, Σουηδία), από τις 20 Φεβρουαρίου έως τις 3 Μαρτίου 2023, ρώτησε 12.400 άτομα εκ των οποίων 2.400 Γάλλοι και τουλάχιστον 1.000 άτομα σε καθεμία από τις 10 άλλες χώρες και καταγράφει αντιπροσωπευτικές συμπεριφορές των Ευρωπαίων στο τιμόνι. Παράλληλα, επιτρέπει να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της επικίνδυνης οδήγησης και τις ορθές πρακτικές για να συμβάλλουμε κυρίως στον καλύτερο προσανατολισμό των μηνυμάτων πρόληψης.
Τα αποτελέσματα δείχνουν στους νέους κάτω των 35 ετών , ιδιαίτερα στους άνδρες, υπερεκπροσώπηση επικίνδυνης συμπεριφοράς που συνδέεται με τη χρήση κινητού (23% παρακολουθεί ταινίες ή βίντεο ενώ οδηγεί), την κατανάλωση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών και την οδήγηση σε κατάσταση υπνηλίας.
Ένα άλλο, επίσης, ανησυχητικό φαινόμενο: σχεδόν 1 στους 3 οδηγούς ηλικίας 16 έως 24 ετών δεν φοράει ζώνη ασφαλείας, παρόλο που αυτός ο κανόνας είναι απαραίτητος για την απόκτηση άδειας οδήγησης.
Ένα άλλο αξιοσημείωτο στοιχείο αυτού του βαρομέτρου είναι η γενικευμένη χρήση των τηλεφώνων με το σύστημα Bluetooth: ενώ περισσότεροι από 1 στους 2 οδηγούς (56%) τηλεφωνούν με αυτόν τον τρόπο ενώ οδηγούν, το 71% από αυτούς δεν θεωρεί αυτήν την πρακτική επικίνδυνη και το 18% έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της χρήσης του.
Η έρευνα δείχνει επίσης μια αυξανόμενη χαλάρωση των οδηγών σχετικά με την τήρηση του Κώδικα οδικής κυκλοφορίας και τον σεβασμό των άλλων χρηστών. Οι συνέπειες αυτής της χαλάρωσης είναι πολύ αισθητές καθώς το 84% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι έχει ήδη φοβηθεί την επιθετική συμπεριφορά άλλων οδηγών – ένα πολύ υψηλό ποσοστό που δεν έχει μειωθεί από το 2019.
Οι τηλεφωνικές συνομιλίες και η χρήση smartphone κατά την οδήγηση είναι σχεδόν καθολικές:
- Το 76% των Ευρωπαίων οδηγών χρησιμοποιεί το smartphone ή προγραμματίζει το GPS ενώ οδηγεί (84% των Ελλήνων)
- Το 66% τηλεφωνεί ενώ οδηγεί (76% των Ελλήνων), εκ των οποίων το 42% τακτικά (44% των Ελλήνων), δηλαδή +5 μονάδες σε σχέση με το 2018
- Αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες: Το 77% κάτω των 35 ετών (78% των Ελλήνων) και το 55 % άνω των 55 ετών (70% των Ελλήνων) τηλεφωνεί ενώ οδηγεί.
- Η χρήση του κινητού στο αυτοκίνητο έχει σε μεγάλο βαθμό ιδιωτικό χαρακτήρα: αφορά το 82% των οδηγών γενικά (79% των Ελλήνων), και το 69% των στελεχών (63% των Ελλήνων).
- Η χρήση του Bluetooth είναι γενικευμένη και η επικινδυνότητά της υποτιμάται: Το 56% (58% των Ελλήνων) των οδηγών τηλεφωνεί με το σύστημα Bluetooth. Ανάμεσα σε αυτούς, το 71% (70% των Ελλήνων) δεν θεωρεί επικίνδυνη αυτήν την πρακτική, ενώ το 18% (20% των Ελλήνων) έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της χρήσης του τηλεφώνου.
- Το 22% των οδηγών που εργάζονται συμμετέχει σε τηλεφωνικές επαγγελματικές συσκέψεις (22% των Ελλήνων) κατά την οδήγηση. Ανάμεσα σε αυτούς, το 40% δεν θεωρεί επικίνδυνη αυτήν την πρακτική (33% των Ελλήνων), ενώ το 44 % (34% των Ελλήνων) έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της χρήσης του τηλεφώνου στο τιμόνι.
Αλκοόλ, ναρκωτικές ουσίες, φάρμακα
Συμπεριφορές που είναι λιγότερο μεμονωμένες από όσο φαίνεται αλλά που αφορούν ιδιαίτερα τους νέους άνδρες:
- Το 7% των Ευρωπαίων οδηγών (9% των Ελλήνων) – μάλιστα το 17 % των ανδρών κάτω των 35 ετών (11%) – παραδέχεται ότι οδηγεί σε κατάσταση μέθης.
- Το 1% των οδηγών δηλώνει ότι έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ (15% των Ελλήνων). Ποσοστό που φτάνει το 25% των ανδρών κάτω των 35 ετών (21% των Ελλήνων).
- Το 10% (7% των Ελλήνων) – και 20% (14% των Ελλήνων) των ανδρών κάτω των 35 ετών – οδηγεί έχοντας καταναλώσει φάρμακα που μπορούν να μειώσουν την προσοχή του.
- Το 5% (4% των Ελλήνων) – και 17% (6% των Ελλήνων) των ανδρών κάτω των 35 ετών – οδηγεί έχοντας καπνίσει κάνναβη ή έχοντας καταναλώσει ναρκωτικές ουσίες.
Υπνηλία
Συνειδητοποίηση του κινδύνου που εντοπίζεται κυρίως στον αυτοκινητόδρομο και μέτρα πρόληψης που δεν έχουν ακόμη υιοθετηθεί επαρκώς:
- Το 7% των Ευρωπαίων οδηγών (4% των Ελλήνων) αναγνωρίζει την υπνηλία ως μία από τις κύριες αιτίες θανατηφόρων ατυχημάτων στους δρόμους γενικότερα και το 20% (11% των Ελλήνων) στον αυτοκινητόδρομο.
- Το 26% (26% των Ελλήνων) έχει την εντύπωση ότι έχει αποκοιμηθεί για ελάχιστα δευτερόλεπτα στο τιμόνι.
- Περισσότεροι από 1 στους 6 οδηγούς, το 15%, (20% των Ελλήνων) έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της υπνηλίας.
- 3 ώρες και 12 λεπτά (3 ώρες και 24 λεπτά) είναι ο μέσος χρόνος οδήγησης πριν το διάλειμμα κατά τη διάρκεια μίας μεγάλης διαδρομής, δηλαδή μία διάρκεια οδήγησης πολύ παραπάνω από τις συνιστώμενες 2 ώρες.
Επιθετική συμπεριφορά κατά την οδήγηση
Οι ίδιοι οι οδηγοί θύματα της απείθειάς τους:
- Το 52% αναγνωρίζει ότι εξυβρίζει τους άλλους οδηγούς (63% των Ελλήνων).
- Το 50% κορνάρει άσκοπα στους οδηγούς που τους εκνευρίζει (60% των Ελλήνων).
- Το 22% κατεβαίνει από το αυτοκίνητο για να διαπληκτιστεί με άλλο οδηγό (24% των Ελλήνων).
- Το 84% των Ευρωπαίων οδηγών έχουν φοβηθεί την επιθετική συμπεριφορά άλλων οδηγών (86% των Ελλήνων), ένα πολύ υψηλό ποσοστό που δεν έχει μειωθεί από το 2019.
Μη τήρηση του Κώδικα οδικής κυκλοφορίας
Παραβάσεις υπό την κάλυψη της αμέλειας:
- Το 22% των Ευρωπαίων οδηγών δηλώνει ότι κάποιες φορές δεν δένει τη ζώνη ασφαλείας (44% των Ελλήνων).
- Το 30% κάτω των 35 ετών (41% των Ελλήνων) και μάλιστα το 3 % των νέων από 16 έως 24 ετών (37% των Ελλήνων ).
- Πάνω από 8 οδηγοί στους 10 (84%) ξεπερνάει κατά λίγα χιλιόμετρα/ώρα το όριο ταχύτητας (79% των Ελλήνων).
- Το 18% έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της υπερβολικής ή ακατάλληλης ταχύτητας (22% των Ελλήνων).
Ασφάλεια του προσωπικού στον αυτοκινητόδρομο
Η αμέλεια των οδηγών μπορεί να αποβεί μοιραία:
- Το 51% ξεχνά να επιβραδύνει όταν πλησιάζει σε εργοτάξιο (46% των Ελλήνων).
- Το 57% δεν τηρεί τις αποστάσεις ασφαλείας (59 % των Ελλήνων).
Υπερσυνδεδεμένοι, εθισμοί, έλλειψη ύπνου
Τόσοι πολλοί παράγοντες που εκθέτουν ιδιαίτερα τους νέους στον κίνδυνο ατυχημάτων στον δρόμο:
Ενώ είναι ως επί το πλείστον αρχάριοι οδηγοί και μερικές φορές διαθέτουν προσωρινή άδεια οδήγησης, πολλοί νέοι κάτω των 35 ετών συνειδητά ή ασυνείδητα επιτρέπουν στους εαυτούς τους ελευθερίες σε σχέση με τον Κώδικα οδικής κυκλοφορίας.
Όπως επισημαίνει ο David Le Breton:
Ο Κώδικας οδικής κυκλοφορίας βιώνεται από τον νεαρό ως μια αφόρητη δυσφορία που του αφαιρεί τη δυνατότητα της δικής του αξιολόγησης των περιστάσεων, και έτσι στη συνέχεια γίνεται αντικείμενο μόνιμης επανερμηνείας.
Πρώτο σημάδι αυτής της επιθυμίας για παραβίαση των κανόνων: η μη χρήση της ζώνης ασφαλείας φτάνει το 30% στα άτομα κάτω των 35 ετών (41% των Ελλήνων), και μάλιστα το 41% στους άνδρες 16 έως 24 ετών (47% των Ελλήνων), παρόλο που η τήρηση αυτού του κανόνα πρέπει να είναι πλήρως ενσωματωμένη για την απόκτηση της άδειας οδήγησης.
Ένας άλλος δείκτης της επιθυμίας αυτοαξιολόγησης του κινδύνου που προκύπτει: η κατανάλωση αλκοόλ, ναρκωτικών ουσιών και φαρμάκων, η οποία φτάνει σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα μεταξύ των νεότερων, ιδιαίτερα των ανδρών.
Έτσι, στους άνδρες κάτω των 35 ετών:
- Το 17% (21% των 16 έως 24 ετών) παραδέχεται ότι κάποιες φορές οδηγεί σε κατάσταση μέθης έναντι 7% του συνόλου των οδηγών (11% – 12% των Ελλήνων ηλικίας 16 έως 24 ετών – έναντι 9% του συνόλου των οδηγών).
- Το 25% δηλώνει ότι έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ (21% των Ελλήνων).
- Το 20% οδηγεί έχοντας καταναλώσει φάρμακα που μπορούν να μειώσουν την προσοχή του έναντι 10% (Στους Έλληνες τα ποσοστά είναι 14% έναντι 7%).
- Το 17% (21% των 16 έως 24 ετών) οδηγεί έχοντας καπνίσει κάνναβη ή έχοντας καταναλώσει ναρκωτικές ουσίες – έναντι 5 % του συνόλου των οδηγών (Στους Έλληνες 6%- 9% των 16 έως 24 ετών – έναντι 4% του συνόλου των οδηγών).
Ακόμη ένα παράδειγμα, αυτό των αναλύσεων της Jocelyn Lachance, λέκτορα κοινωνιολογίας , κατά τις οποίες οι νεαροί δυσκολεύονται να απομακρυνθούν από τον “ψηφιακό σύντροφο του δρόμου” όταν οδηγούν. Ο κίνδυνος αποσύνδεσης πολύ συχνά υπερτερεί στα μάτια τους έναντι του κινδύνου έλλειψης συγκέντρωσης τον οποίο τείνουν να υποτιμούν πολύ.
Έτσι, μεταξύ των οδηγών κάτω των 35 ετών:
- Το 66% τηλεφωνεί κατά την οδήγηση χρησιμοποιώντας το σύστημα Bluetooth (64% των Ελλήνων) και μεταξύ αυτών, το 67% κρίνει ότι δεν είναι επικίνδυνο (72% των Ελλήνων).
- Το 43% στέλνει ή διαβάζει SMS ή e-mails (35% των Ελλήνων), 44% των 16 έως 24 ετών (35% των Ελλήνων), ενώ το 77% κρίνει ότι αυτό είναι επικίνδυνο (73% των Ελλήνων).
- Το 23% παρακολουθεί ταινίες ή βίντεο ενώ οδηγεί (10% των Ελλήνων), 38% στους άνδρες 16 έως 24 ετών (18% των Ελλήνων), όμως μεταξύ αυτών, μόνο το 71% θεωρεί αυτήν την πρακτική επικίνδυνη (63% των Ελλήνων).
- Το 23%, δηλαδή σχεδόν 1 στους 4, έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της χρήσης του τηλεφώνου στο τιμόνι (26% των Ελλήνων).
- Το 54% των νέων από 16 έως 24 ετών συνεχίζουν την οδήγηση αν και νιώθουν πολύ κουρασμένοι (42% των Ελλήνων).
Ωστόσο, αυτή η ηλικιακή ομάδα είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη σε μία χρόνια έλλειψη ύπνου, γεγονός που εκδηλώνεται στα αποτελέσματα αφού το 35% έχει ήδη την εντύπωση ότι έχει κοιμηθεί κατά την οδήγηση, δηλαδή 9 μονάδες περισσότερο από το σύνολο των οδηγών (29% των Ελλήνων, 3 μονάδες περισσότερο).
Το 26% είχαν, ή παραλίγο να έχουν, ατύχημα εξαιτίας της υπνηλίας – έναντι 15% του συνόλου των οδηγών (24% των Ελλήνων έναντι 20%).
Παρόλα αυτά, οι νέοι δεν ξεχωρίζουν από το σύνολο των οδηγών όσον αφορά την υπερβολική ταχύτητα και την επιθετική συμπεριφορά. Ωστόσο, τείνουν να είναι λίγο λιγότερο ικανοποιημένοι από τον εαυτό τους σε σχέση με τους μεγαλύτερους.
Οι τηλεφωνικές συνομιλίες και η χρήση smartphone κατά την οδήγηση είναι σχεδόν καθολικές:
Το 51% των Ευρωπαίων (54 % των Ελλήνων) επισημαίνουν την έλλειψη προσοχής ως την κύρια αιτία θανατηφόρων ατυχημάτων στους δρόμους γενικά, πριν από την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών και την υπερβολική ταχύτητα. Ωστόσο, το 81% των οδηγών παραδέχεται ότι στρέφει το βλέμμα του εκτός δρόμου για περισσότερο από 2 δευτερόλεπτα (80% των Ελλήνων), που αντιστοιχεί δηλαδή, με 130 χλμ/ώρα, σε τουλάχιστον 72 μέτρα διανυθείσας απόστασης “στα τυφλά”.
Αυτή η έλλειψη προσοχής συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τη χρήση του κινητού κατά την οδήγηση με όλες τις λειτουργίες του: τηλεφωνικές συνομιλίες, SMS, emails, εφαρμογές, GPS, κτλ:
- Το 76% των Ευρωπαίων χρησιμοποιεί το smartphone ή προγραμματίζει το GPS ενώ οδηγεί (84% των Ελλήνων).
- Το 66% δηλώνει ότι τηλεφωνεί στο τιμόνι (εκ των οποίων 42% συχνά), δηλαδή +5 μονάδες σε σχέση με το 2018 (76% των Ελλήνων εκ των οποίων 44% συχνά).
- Αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες: Το 77% κάτω των 35 ετών (78% των Ελλήνων) και το 55% άνω των 55 ετών (70% των Ελλήνων) τηλεφωνεί ενώ οδηγεί.
- Η χρήση του κινητού στο αυτοκίνητο έχει σε μεγάλο βαθμό ιδιωτικό χαρακτήρα: αφορά το 82% των οδηγών γενικά (79% των Ελλήνων), και το 69% των στελεχών (63% των Ελλήνων).
Μεταξύ αυτών που τηλεφωνούν ενώ οδηγούν:
- Το 56% με το σύστημα Bluetooth, δηλαδή +11 μονάδες σε σχέση με το 2018, (58% των Ελλήνων) και μεταξύ αυτών το 71% δεν θεωρεί επικίνδυνη αυτήν την πρακτική παρόλο που και αυτή επηρεάζει την προσοχή εξίσου με τους άλλους τρόπους συνομιλίας (70% των Ελλήνων).
- Το 18% έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της χρήσης τηλεφώνου με ενσωματωμένο μεγάφωνο (20% των Ελλήνων).
- Το 33% με ακουστικά (47% των Ελλήνων), μεταξύ των οποίων το 57% δεν θεωρεί επικίνδυνη αυτήν τη συμπεριφορά (65% των Ελλήνων).
- Το 25% κρατώντας το κινητό στο χέρι (41% των Ελλήνων), μεταξύ των οποίων το 26% δεν θεωρεί επικίνδυνο αυτόν τον τρόπο συνομιλίας (20% των Ελλήνων).
- Το 13% των οδηγών είχαν, ή παραλίγο να έχουν, ατύχημα εξαιτίας της χρήσης κινητού τηλεφώνου στο τιμόνι (16% των Ελλήνων).
- Το 47% ρυθμίζει το GPS οδηγώντας, δηλαδή +6 μονάδες σε σχέση με το 2018 (49% των Ελλήνων), μεταξύ αυτών το 68% θεωρεί αυτήν την πρακτική επικίνδυνη (69% των Ελλήνων).
- Το 25% στέλνει και/ή διαβάζει SMS ή e-mails (26% των Ελλήνων), μεταξύ αυτών το 80% θεωρεί αυτήν την πρακτική επικίνδυνη (77% των Ελλήνων).
- Το 24% αναφέρει συμβάντα στους άλλους οδηγούς μέσω εφαρμογής, δηλαδή +8 μονάδες σε σχέση με το 2018 (29% των Ελλήνων), μεταξύ αυτών το 57% θεωρεί αυτήν την πρακτική επικίνδυνη (51% των Ελλήνων).
- Το 22% των εργαζόμενων που οδηγούν συμμετέχει σε τηλεφωνικές επαγγελματικές συσκέψεις (22% των Ελλήνων) κατά την οδήγηση. Ανάμεσα σε αυτούς, το 40% δεν θεωρεί επικίνδυνη αυτήν την πρακτική (33% των Ελλήνων), ενώ το 44% (34% των Ελλήνων) έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της χρήσης του τηλεφώνου στο τιμόνι.
- Το 10% βλέπει οδηγώντας ακόμα και ταινίες ή βίντεο σε smartphone ή τάμπλετ (7% των Ελλήνων), μεταξύ αυτών μόνο το 71% θεωρεί αυτήν την πρακτική επικίνδυνη (67% των Ελλήνων).
Αλκοόλ, ναρκωτικές ουσίες, φάρμακα
Συμπεριφορές που είναι λιγότερο μεμονωμένες από όσο φαίνεται και που αφορούν ιδιαίτερα τους νέους άνδρες. Η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών αναγνωρίζεται ως μία από τις κύριες αιτίες θανατηφόρων ατυχημάτων από το 49% των Ευρωπαίων στους δρόμους γενικά (44% των Ελλήνων) και το 28% στους αυτοκινητόδρομους (24% των Ελλήνων), δηλαδή αύξηση 2 μονάδων σε έναν χρόνο:
- Το 7% των Ευρωπαίων οδηγών (9% των Ελλήνων) – μάλιστα το 17 % των ανδρών κάτω των 35 ετών (11% των Ελλήνων) – παραδέχεται ότι οδηγεί σε κατάσταση μέθης.
- Το 11% των οδηγών δηλώνει ότι έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ (15% των Ελλήνων). Ποσοστό που φτάνει το 25% των ανδρών κάτω των 35 ετών (21% των Ελλήνων).
- Το 10% των οδηγών (7% των Ελλήνων) – και το 20% των ανδρών κάτω των 35 ετών (14% των Ελλήνων) – οδηγεί έχοντας καταναλώσει φάρμακα που μπορούν να μειώσουν την προσοχή του.
- Το 5% των οδηγών (4% των Ελλήνων), 17 % των ανδρών κάτω των 35 ετών (6% των Ελλήνων) οδηγεί έχοντας καπνίσει κάνναβη ή έχοντας καταναλώσει ναρκωτικές ουσίες.
Υπνηλία
Ένας ελάχιστα αναγνωρισμένος κίνδυνος και μέτρα πρόληψης που δεν έχουν ακόμη υιοθετηθεί επαρκώς. Μεταξύ των βασικών αιτιών θανατηφόρων ατυχημάτων στον αυτοκινητόδρομο, οι Ευρωπαίοι οδηγοί τοποθετούν την υπνηλία στην 4η θέση, πίσω από την υπερβολική ταχύτητα, την έλλειψη προσοχής και την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, παρόλο που παραμένει ένας από τους πρώτους παράγοντες θνησιμότητας στον αυτοκινητόδρομο.
Αν και η υπνηλία αναφέρεται λιγότερο συχνά από τους Γάλλους τα τελευταία 10 χρόνια (37%, -21 μονάδες σε σύγκριση με το 2014), η επίγνωσή τους για αυτόν τον κίνδυνο παραμένει σημαντικά υψηλότερη από αυτή των υπόλοιπων Ευρωπαίων (20%, 11% των Ελλήνων)
Ο κίνδυνος της υπνηλίας αναγνωρίζεται ακόμη λιγότερο από τους Ευρωπαίους για τους δρόμους γενικά, 7% (4% των Ελλήνων):
- Το 53% αναγνωρίζει αφηρημάδα ή στιγμές που ταξιδεύει το μυαλό (“mind wandering”) όταν οδηγούν (52% των Ελλήνων).
- Το 26% έχει την εντύπωση ότι έχει αποκοιμηθεί για ελάχιστα δευτερόλεπτα στο τιμόνι (26% των Ελλήνων).
- Το 20% έχει εισέλθει στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης ή έχει ανέβει στο κράσπεδο εξαιτίας μιας στιγμής απροσεξίας ή υπνηλίας (20% των Ελλήνων).
- Το 15%, δηλαδή περισσότεροι από 1 στους 6 οδηγούς, είχαν, ή παραλίγο να έχουν, ατύχημα εξαιτίας της υπνηλίας (14% των Ελλήνων).
- Ωστόσο, το 41% των Ευρωπαίων οδηγών συνεχίζουν την οδήγηση αν και νιώθουν πολύ κουρασμένοι, γιατί είναι υποχρεωμένοι (44% των Ελλήνων).
Για τις μεγάλες διαδρομές, κάποιες πρακτικές, που μπορεί να αποτελούν την αιτία υπνηλίας στο τιμόνι, μειώνονται ελαφρά αλλά παραμένουν εξαιρετικά διαδεδομένες:
- Το 81% των Ευρωπαίων οδηγών κοιμάται πιο αργά ή ξυπνά νωρίτερα από το συνηθισμένο πριν από μία μεγάλη διαδρομή (86% των Ελλήνων).
- Το 76% τελειώνει τις προετοιμασίες την παραμονή της αναχώρησης έως και αργά το βράδυ (88%),
- Το 66% φεύγει τη νύχτα (67%).
Το ποσοστό των οδηγών που δεν κάνουν διάλειμμα μετά από 2 ώρες οδήγησης παραμένει αυξημένο: Το 61%, δηλαδή περισσότεροι από 6 στους 10 οδηγούς (71% των Ελλήνων), και ο μέσος χρόνος οδήγησης πριν το διάλειμμα κατά τη διάρκεια μίας μεγάλης διαδρομής είναι 3 ώρες και 12 λεπτά, δηλαδή πολύ παραπάνω από τις συνιστώμενες 2 ώρες (3 ώρες και 24 λεπτά στους Ελλήνες).
Κάποια αντανακλαστικά πολύ αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της υπνηλίας, ευτυχώς, αυξάνονται:
- Το 85% των Ευρωπαίων οδηγών προγραμματίζουν την ώρα αναχώρησης ανάλογα με τις ώρες που γνωρίζουν ότι θα είναι λιγότερο κουρασμένοι (92% των Ελλήνων οδηγών).
- Το 77% μεταθέτουν την ώρα αναχώρησης όταν νιώθουν κουρασμένοι (85% των Ελλήνων).
- Το 71% αλλάζουν οδηγό κατά τη διάρκεια της διαδρομής (76% των Ελλήνων) όταν αυτό είναι εφικτό.
- Το 60% σταματάει κατά τη διάρκεια της διαδρομής για να κοιμηθεί (50% των Ελλήνων) – η πιο αποτελεσματική πρακτική για την πρόληψη του κινδύνου υπνηλίας στο τιμόνι.
Μία ιδιαιτερότητα που επιβεβαιώνεται χρόνο με τον χρόνο: οι Βέλγοι οδηγοί είναι αυτοί που έχουν υιοθετήσει τον κανόνα του διαλείμματος για ύπνο όταν διανύουν μεγάλες αποστάσεις (το 78% από αυτούς το εφαρμόζουν, δηλαδή 18 μονάδες πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο).
Επιθετική συμπεριφορά κατά την οδήγηση
Οι ίδιοι οι οδηγοί θύματα της απείθειάς τους. Η επιεικής αυτοαξιολόγηση των οδηγών διατηρεί το πολύ υψηλό επίπεδό της των προηγούμενων ετών, ομοίως και η επιθετική συμπεριφορά.
Οι Ευρωπαίοι οδηγοί είναι πεπεισμένοι ότι η συμπεριφορά τους στο τιμόνι είναι υποδειγματική: Το 96% αναφέρει τουλάχιστον ένα θετικό επίθετο για να περιγράψει την οδηγική συμπεριφορά του (98% των Ελλήνων): θεωρούν, στη μεγάλη πλειονότητά τους ότι είναι προσεκτικοί (74%), το 80% των Ελλήνων και ήρεμοι (57%), το 57% των Ελλήνων, πολλοί μάλιστα κρίνουν ότι είναι ευγενικοί (28%), το 22% των Ελλήνων.
Μόνο μερικοί παραδέχονται ότι είναι αγχωμένοι (11%), το 12% των Ελλήνων. Ωστόσο, πιστεύουν ότι δεν είναι σχεδόν ποτέ επιθετικοί (3%), 5% των Ελλήνων, επικίνδυνοι (2%), 1% των Ελλήνων ή ανεύθυνοι (1%), 0% των Ελλήνων.
Για αυτούς, οι κακοί οδηγοί είναι φυσικά οι άλλοι! Πράγματι, το 78% των Ευρωπαίων οδηγών αναφέρει τουλάχιστον ένα αρνητικό επίθετο για να περιγράψει την οδηγική συμπεριφορά των άλλων, (92% των Ελλήνων) τους οποίους θεωρούν ανεύθυνους (41%), 54% των Ελλήνων, αγχωμένους (34%), 38% των Ελλήνων), επιθετικούς (28%), 35% των Ελλήνων) και επικίνδυνους (26%), 41% των Ελλήνων).
Προστατευμένοι από το εσωτερικό του αυτοκινήτου, ορισμένοι οδηγοί έχουν την αίσθηση ότι ενεργούν διαφορετικά. Έτσι, μεταξύ αυτών το 15% (8% των Ελλήνων) παραδέχονται ότι αλλάζουν όταν βρίσκονται στο τιμόνι και πιστεύουν ότι είναι πιο νευρικοί, παρορμητικοί ή επιθετικοί απ’ ότι στην καθημερινή τους ζωή. 19% από αυτούς νιώθουν ότι βρίσκονται «σαν μέσα σε φούσκα» και προσέχουν λιγότερο τους άλλους (13% των Ελλήνων).
Πάνω από 1 οδηγός στους 6 (16%), 11% των Ελλήνων, φτάνει στο σημείο να σκέφτεται ότι στον δρόμο είναι “ο καθένας για τον εαυτό του”.
Είναι γεγονός ότι, παρά την άρνησή τους, οι οδηγοί παρουσιάζουν στην πλειονότητά τους επιθετικότητα στο τιμόνι:
- 52% αναγνωρίζουν ότι εξυβρίζουν τους άλλους οδηγούς (63% των Ελλήνων).
- 50% κορνάρουν άσκοπα στους οδηγούς που τους εκνευρίζουν (60% των Ελλήνων).
- 32% κολλάνε εσκεμμένα στο αυτοκίνητο του οδηγού που τους εκνευρίζει (50% των Ελλήνων).
- 35 % προσπερνούν από δεξιά στον αυτοκινητόδρομο (36 %).
- Το 22% κατεβαίνει από το αυτοκίνητο για να διαπληκτιστεί με άλλο οδηγό (24 %).
- Το 84% των οδηγών λέει ότι φοβάται την επιθετικότητα των άλλων οδηγών, ένα πολύ υψηλό ποσοστό που δεν έχει μειωθεί από το 2019 (86 %).
Μη τήρηση του Κώδικα οδικής κυκλοφορίας: παραβάσεις υπό την κάλυψη της αμέλειας:
- Πάνω από 8 Ευρωπαίοι οδηγοί στους 10 (84%) ξεπερνάει κατά λίγα χιλιόμετρα/ώρα το όριο ταχύτητας (79% των Ελλήνων).
- Το 18% έχει ήδη, ή παραλίγο να έχει, ατύχημα εξαιτίας της υπερβολικής ή ακατάλληλης ταχύτητας (22% των Ελλήνων).
- Το 57% δεν τηρεί τις αποστάσεις ασφαλείας (55% των Ελλήνων).
- Το 52% ξεχνάει να χρησιμοποιήσει το φλας για να προσπεράσει ή να αλλάξει κατεύθυνση (50% των Ελλήνων).
- Το 52% οδηγεί στη μεσαία λωρίδα ενώ η δεξιά λωρίδα είναι ελεύθερη (70% των Ελλήνων).
- Το 22% των οδηγών δηλώνει ότι κάποιες φορές δεν δένει τη ζώνη ασφαλείας (44% των Ελλήνων) – το 30 % κάτω των 35 ετών (41% των Ελλήνων) και το 32 % των 16 έως 24 ετών (37% των Ελλήνων).
Ασφάλεια του προσωπικού στον αυτοκινητόδρομο
Ππάρα πολλές απροσεξίες που θέτουν το προσωπικό σε κίνδυνο:
- Το 51% ξεχνά να επιβραδύνει όταν πλησιάζει σε εργοτάξιο (46% των Ελλήνων).
- Το 57 % δεν τηρεί τις αποστάσεις ασφαλείας (57% των Ελλήνων)
Ηλεκτρικό αυτοκίνητο
- Το 2023, το 21 % των Ευρωπαίων οδηγών δηλώνει ότι έχει ήδη οδηγήσει ηλεκτρικό αυτοκίνητο (16% των Ελλήνων) και το 6% ότι είναι οι ίδιοι ιδιοκτήτες (3% των Ελλήνων). Για ορισμένους οδηγούς, και πιο συγκεκριμένα τους ιδιοκτήτες αυτών των οχημάτων, η αλλαγή από θερμικό σε ηλεκτρικό τους έχει κάνει να υιοθετούν ασφαλέστερη και πιο ήρεμη οδήγηση.
- 38% (35% των Ελλήνων) υιοθετούν έναν τρόπο οδήγησης πιο οικονομικό και ομαλό, (54% των ιδιοκτητών, 63% των Ελλήνων)
- 37% (50% των Ελλήνων) είναι πιο προσεκτικοί με τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου, κυρίως τους πεζούς και τους ποδηλάτες (54% των ιδιοκτητών, 66% των Ελλήνων)
- 28% (25%) κάνουν περισσότερα διαλείμματα – όσο χρειάζεται για να επαναφορτίσουν την μπαταρία (41% των ιδιοκτητών, 42% των Ελλήνων)
- 23% (21%) κάνουν μεγαλύτερα διαλείμματα (36% των ιδιοκτητών, 23% των Ελλήνων).
[Photos credit: depositphotos.com]