Safety not guaranteed. Μια ιστορική αναδρομή στην ασφάλεια και τη F1

Σχετικά άρθρα

butt_monte_will_2000

Στις 13 Μαΐου 1950 λαμβάνει χώρα στο Σίλβερστοουν της Αγγλίας, ο πρώτος αγώνας του νεοσύστατου θεσμού της Φόρμουλα 1. Μόλις πέντε χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, η κοινωνία του μηχανοκίνητου αθλητισμού βρίσκει τον τρόπο να οργανώσει το πρώτο της πρωτάθλημα, με τα θέματα ασφαλείας να μην υπάρχουν καν στην ατζέντα της διοργάνωσης και μοναδικό μέλημα το κυνήγι της απόλυτης ταχύτητας. Οι αγώνες γίνονται σε δημόσιους δρόμους ή εγκαταλειμμένα αεροδρόμια. Οι οδηγοί τρέχουν φορώντας κοντομάνικα και χωρίς ζώνες ασφαλείας ή εξοπλισμό που θα τους βοηθήσει σε περίπτωση φωτιάς.Μάλιστα για να ικανοποιήσουν την δίψα τους, τρέχουν σε κάθε ευκαιρία, από αναβάσεις και ράλι, μέχρι αγώνες αντοχής και σπορ αυτοκινήτων. Οι θεατές και οι μηχανικοί δεν βρίσκονται σε καλύτερη μοίρα, αφού όρια θέασης του αγώνα δεν υπάρχουν, η απουσία προστατευτικών γύρω από τις πίστες είναι κάτι παραπάνω από εμφανής και τα όρια ταχύτητας στα (υποτυπώδη) πιτ είναι κάτι το άγνωστο.

195920german20gp20avus20-20hans2-1

Αυτή όμως η βαρβαρότητα και η πάλη των οδηγών,όχι απλά να κερδίσουν τον αγώνα αλλά και να επιβιώσουν, έκανε την Φόρμουλα 1, όσο σκληρό και αν ακούγεται, τόσο δημοφιλή στις πρώτες δεκαετίες ύπαρξής της. Ακόμη, υπήρχαν οδηγοί που έτρεχαν επειδή το άθλημα ήταν τόσο επικίνδυνο αλλά και θεατές που παρακολουθούσαν για τον ίδιο λόγο! Το τίμημα βέβαια ήταν υψηλό,με τους θανάτους και τους σοβαρούς τραυματισμούς οδηγών και θεατών, να είναι πολύ συχνοί. Musso, Castellotti , de Tornaco, Lewis-Evans είναι μόνο μερικά από τα μεγάλα ονόματα που χάθηκαν μέσα σε αυτοκίνητα Φόρμουλα 1 της εποχής .

Τη δεκαετία του ’60 τα μονοθέσια έγιναν ακόμη πιο γρήγορα,αφού ο κινητήρας μεταφέρθηκε από το μπροστά μέρος προς το κέντρο του σασί, πίσω από τον οδηγό, αλλάζοντας έτσι τα δεδομένα και βάζοντας στο παιχνίδι και την αεροδυναμική. Το 1961 η παγκόσμια ομοσπονδία κάνει και την πρώτη της κίνηση ώστε να βελτιώσει την ασφάλεια των οδηγών, επιβάλλοντας μικρότερης χωρητικότητας κινητήρες (1.5 λίτρων) και εισάγοντας τα roll-over bar για πρώτη φορά. Το 1963 εισάγονται οι προειδοποιητικές σημαίες κατά μήκος των διαδρομών, γίνεται υποχρεωτικό το σύστημα διπλής πέδησης (μπρος-πίσω), οι οδηγοί απαιτούνται να φορούν πυρίμαχη στολή και άθραυστο κράνος,οι δεξαμενές καυσίμων γίνονται πιο ανθεκτικές και τα κόκπιτ διαμορφώνονται με τέτοιο τρόπο, ώστε οι οδηγοί να μπορούν να βγουν από μέσα τους πιο γρήγορα. Το σημαντικότερο βήμα γίνεται με την FIA να αναλαμβάνει την ευθύνη για την ασφάλεια των αγωνιστικών διαδρομών(με το Nurburgring να γίνεται η πρώτη διαδρομή που βελτιώθηκε αισθητά, το 1970).

Το 1968 εισάγονται διακόπτες για τα ηλεκτρονικά συστήματα των μονοθεσίων, πλέον τα roll-over bar πρέπει να φθάνουν πέντε εκατοστά ψηλότερα από το κεφάλι του οδηγού, ενώ συνιστώνται πρόσθετα αντιπυρικά ρούχα και η χρήση ζωνών ασφαλείας. Τέλος,το 1969 εισάγεται ένα διπλό σύστημα πυρόσβεσης στα μονοθέσια και τίθενται όρια για το μέγιστο ύψος και πλάτος του αμαξώματος.

Αυτές οι πρώτες προσπάθειες βελτίωσης των συνθηκών ασφαλείας δεν ήταν αρκετές ώστε να περιορίσουν τα σοβαρά ατυχήματα και τα επακόλουθά τους. Συνολικά τη δεκαετία του ’60, 14 οδηγοί έχασαν την ζωή τους σε αγώνες (επίσημους και μη) και δοκιμές.

Jackie+Stewart+1966+Ambulance+1500

Μέσα σε αυτό το κλίμα ξεκινά την καριέρα του και ένας οδηγός ο οποίος θα αναλάβει το δύσκολο έργο, να πείσει τους διοργανωτές πως πρέπει να βελτιωθεί σημαντικά η ασφάλεια και να αλλάξει την βάρβαρη εικόνα του σπορ. Το όνομα αυτού, Jackie Stewart. Για τον Σκωτσέζο όλα θα αλλάξουν με το ατύχημά του στην πίστα Σπα το 1966. Ο αγώνας γινόταν σε κλειστούς δημόσιους δρόμους διασχίζοντας τα δάση των Αρδενών. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ακραία καιρικά φαινόμενα, όχι κατά μήκος της διαδρομής αλλά σε κάποια σημεία της, να κάνουν την διαδικασία εξαιρετικά επικίνδυνη. Ο αγώνας ξεκίνησε στεγνός όμως μια καταιγίδα ήδη ξεσπούσε σε κάποια αθέατη πλευρά της πίστας. Τα μονοθέσια λοιπόν, μπήκαν στο χωριό Malmedy με πάνω από 250 χλμ/ώρα και βρέθηκαν ξαφνικά αντιμέτωπα με ένα τοίχος νερού! Πολλοί οδηγοί έχασαν τον έλεγχο και κατέληξαν σε χωράφια, σπίτια και σε συρμάτινους φράχτες. Ένας από αυτούς ήταν και ο Stewart. Η δεξαμενή καυσίμου είχε τρυπήσει και ο ίδιος βρισκόταν εγκλωβισμένος στα συντρίμμια, λουσμένος βενζίνη. Κριτές δεν υπήρχαν στο σημείο, ούτε ασθενοφόρα ή πυροσβεστικά οχήματα. Ευτυχώς η βενζίνη δεν αναφλέχθηκε και οι Graham Hill και Bob Bondurant, που είχαν τρακάρει και οι ίδιοι, κατάφεραν να τον βγάλουν από το μονοθέσιο. 40 λεπτά μετά από τηλεφώνημα (!) του Hill, κατέφθασε και το ασθενοφόρο για να μεταφέρει τον Stewart. Μάλιστα, ο οδηγός του κατάφερε να χαθεί στην πορεία προς το τοπικό νοσοκομείο…

Τα ’70s έφεραν ακόμη περισσότερες αλλαγές ,με τις σημαντικότερες να είναι οι ακόλουθες:

1970 – Η FIA εισάγει ελέγχους στις πίστες, πριν από τους αγώνες. Διατάξεις περιλαμβάνουν διπλά κιγκλιδώματα, απόσταση ασφαλείας τριών μέτρων ανάμεσα σε φράκτες και θεατές, καθώς και τοίχο μεταξύ του pit lane και της πίστας.

1971 – Το κόκπιτ πρέπει να είναι σχεδιασμένο κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο οδηγός να μπορεί να διασωθεί εντός πέντε δευτερολέπτων.

1972 – Εισάγονται προσκέφαλα και κόκκινα πίσω φώτα. Οι δεξαμενές καυσίμων περιέχουν αφρό ασφαλείας. Η ζώνη ασφαλείας έξι σημείων καθίσταται υποχρεωτική. Η FIA εισάγει έναν «κώδικα δεοντολογίας» για όλους τους οδηγούς.

1973 – Απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις για όλους τους οδηγούς. Οι δεξαμενές καυσίμου πρέπει να περιβάλλονται από συνθλίψιμο υλικό.

1974 – Τοίχοι ασφάλειας καθίστανται υποχρεωτικοί κατά μήκος της κάθε πίστας, όπως και αμμοπαγίδες σε συγκεκριμένα σημεία.

1975 – Η FIA καθορίζει τις προδιαγραφές για αντιπυρικά ρούχα. Η παρουσία κριτών, ιατρικών υπηρεσιών (με κέντρο για θεραπεία ανάνηψης) και υποχρεωτική εκπαίδευση διάσωσης καθίστανται υποχρεωτικά.

1977- Η FIA καθορίζει ενιαίες προδιαγραφές για αμμοπαγίδες και καθορίζει τις προδιαγραφές για τα κράνη.

1978 – Μόνο οδηγοί με ειδική άδεια από την FIA (super license) μπορούν να λάβουν μέρος σε αγώνα Φόρμουλα 1. Ορίζεται διάφραγμα ανάμεσα στον οδηγό και το roll-bar.

1979 – Γίνονται υποχρεωτικά,τα μεγαλύτερα ανοίγματα στο κόκπιτ. Οι Niki Lauda, Carlos Reutemann και Mario Andretti αγωνίζονται για πρώτη φορά με φόρμα κατασκευασμένη από πέντε στρώματα πυρίμαχο υλικό, όπως χρησιμοποιείται από τη NASA.

untitled20

Πάραυτα,στις 5 Σεπτεμβρίου του 1970 χάνει τη ζωή του ο καλύτερος οδηγός της εποχής, Jochen Rindt. Αργότερα μέσα στη χρονιά θα γίνει και ο μοναδικός μετά θάνατον πρωταθλητής της Φόρμουλα 1.Μάλιστα αυτή η δεκαετία ήταν και η πιο αιματοβαμμένη, με οδηγούς, θεατές και κριτές να χάνουν τη ζωή τους στις πίστες (τα φρικτά ατυχήματα των Tom Pryce, 1977 και Roger Williamson,1973, έχουν χαρακτηριστεί τα χειρότερα στην ιστορία του σπορ).

Το 1978 όμως γίνεται άλλο ένα τεράστιο βήμα προς την σωστή κατεύθυνση. Ο νεοεκλεγείς στην προεδρία της Ένωσης Κατασκευαστών Φόρμουλα 1(FOCA) Bernie Ecclestone, σε συνεργασία με τον Stewart ,ξεκινούν ουσιαστικά την “σταυροφορία” υπέρ της ασφάλειας οδηγών και θεατών, με πρώτη κίνηση την πρόσληψη του καθηγητή Sid Watkins (ο οποίος τις επόμενες δεκαετίες θα σώσει τις ζωές δεκάδων οδηγών). Μπορεί για τον Bernie πολλοί να νομίζουν πως ο λόγος που κινήθηκε προς αυτή την κατεύθυνση ήταν οι χορηγοί και η ανάγκη να γίνει λιγότερο βάρβαρο το σπορ για μεγαλύτερη τηλεθέαση (ποιος θέλει να βλέπει live σκοτωμούς άλλωστε;),οφείλω όμως  να υπενθυμίσω πως τα προηγούμενα χρόνια,ως μάνατζερ, έχασε μπροστά στα μάτια του δυο δικούς του οδηγούς και πολύ καλούς του φίλους .Τους Rindt και Lewis-Evans.

Την δεκαετία του 1980 η βελτίωση στην ασφάλεια ήταν εμφανής, με την FIA να συνεχίζει με αρκετές αλλαγές.

Streiff01

1980 – Κάθε πίστα υποχρεούται να έχει μόνιμα ιατρικά κέντρα.

1981 – Ο κλωβός ασφαλείας του αυτοκινήτου επεκτείνεται για να συμπεριλάβει και την περιοχή που βρίσκονται τα πόδια του οδηγού. Η σχάρα εκκίνησης διαμορφώνεται όπως την γνωρίζουμε σήμερα, ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός μονοθεσιών και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος ατυχημάτων κατά την εκκίνηση.

1983 – Επιβάλλεται το επίπεδο πάτωμα στα μονοθέσια. Απαγορεύονται οι “φούστες” (ground effect).

1984 – Η δεξαμενή καυσίμου πρέπει να βρίσκεται μεταξύ οδηγού και κινητήρα.

1985 – Διεξάγονται αρχικές δοκιμές πρόσκρουσης για τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων της μετωπικής σύγκρουσης για τα αυτοκίνητα.

1986 – Ελικόπτερα πρέπει να είναι σε επιφυλακή, έτοιμα για το ιατρικό προσωπικό της πίστας.

1987 – Η FIA ρυθμίζει την ασφάλεια και σε μη-μόνιμες πίστες αγώνων.

1988 – Εισάγονται δοκιμές πρόσκρουσης για την ασφάλεια του κόκπιτ και της δεξαμενής καυσίμου. Τα πόδια του οδηγού πρέπει να είναι πίσω από τον εμπρός άξονα.

1989 – Οι προστατευτικοί τοίχοι της πίστας, πρέπει να έχουν τουλάχιστο ένα μέτρο ύψος και αυτός των πιτ το ελάχιστο 1,35 μέτρα. Εισάγονται αντι-ντόπινγκ τέστ, παρόμοια με αυτά της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής.

Μόλις δυο οδηγοί χάνουν την ζωή τους σε επίσημους αγώνες (το 1982,οι Gilles Villeneuve και Ricardo Paletti) και άλλοι δυο σε ιδιωτικές δοκιμές των ομάδων τους (Depailler,1980 και de Angelis,1986). Μάλιστα μέχρι το 1994, παρότι έγιναν μερικά πολύ άσχημα ατυχήματα, η Φόρμουλα 1 δεν θα θρηνήσει τη ζωή κάποιου οδηγού. Χαρακτηριστικό και το εξής στατιστικό. Τη δεκαετία του ’60, 1 στα 8 ατυχήματα οδηγούσε σε θάνατο ή σοβαρό τραυματισμό. Αυτό το νούμερο πέφτει δραματικά μέχρι και τις αρχές του ’90 στο 1 στα 250 !

Μέχρι το ’94 λοιπόν, η σημαντικότερη αλλαγή έρχεται ένα χρόνο νωρίτερα με την εισαγωγή του αυτοκινήτου ασφαλείας. Το 1994 όμως αποτελεί χρονιά ορόσημο για την Φόρμουλα 1.

rubens_barichello_1994_san_marino_gp_imola_crash03_lq

Στο grand prix της Ίμολα, μια σειρά από άσχημα γεγονότα θα αλλάξουν τις προτεραιότητες του σπορ, τοποθετώντας την ασφάλεια στο νούμερο ένα. Την Παρασκευή στις ελεύθερες δοκιμές έχει ένα σοβαρό ατύχημα ο Rubens Barrichello, με τον καθηγητή Sid Watkins να του σώζει τη ζωή. Το Σάββατο, μετά από 12 ολόκληρα χρόνια, χάνει τη ζωή του σε επίσημη διαδικασία ο Αυστριακός Roland Ratzenberger. Την Κυριακή και αφού έχει ήδη προηγηθεί ένα άσχημο ατύχημα στην εκκίνηση του αγώνα, μεταξύ των Lehto και Lamy, σκοτώνεται ο θρύλος Ayrton Senna. Όπως λέει και ο σοφός Ελληνικός λαός, ενός κακού μοίρια έπωνται…

Στον επόμενο αγώνα, αυτόν του Μονακό, μένει σε κώμα, αλλά ευτυχώς αναρρώνει, μετά από σοβαρό ατύχημα ο Karl Wendlinger και στον μεθεπόμενο στην Ισπανία, τραυματίζεται σοβαρά στα πόδια ο Andrea Montermini. Μερικές βδομάδες αργότερα στο Χόκενχαϊμ, μια φωτιά κατά τη διάρκεια πιτ-στοπ του Verstappen φανερώνει ακόμη περισσότερα προβλήματα στον τομέα της ασφάλειας.Έτσι,η FIA αποφασίζει να δράσει και επιβάλλει ραγδαίες αλλαγές σε μονοθέσια,κανονισμούς και πίστες,από τις οποίες οι σημαντικότερες είναι:

– Απαγορεύεται η χρήση βοηθημάτων οδήγησης, όπως το traction control,ABS, υποβοηθούμενα φρένα και αυτόματα κιβώτια,ώστε να μειωθεί αισθητά η ταχύτητα των μονοθεσίων.

– Αναθέτει σε ομάδα εμπειρογνωμόνων να ελέγξει, πώς η Φόρμουλα Ένα μπορεί να γίνει ασφαλέστερη μέσω των νέων τεχνολογιών.

– Χρησιμοποιεί τον υπολογιστή για τον εντοπισμό και την ανάλυση 27 ιδιαίτερα επικίνδυνων στροφών που πρέπει να γίνουν ασφαλέστερες. Υποχρεωτικές διαδικασίες δοκιμής για τα εμπόδια ελαστικών, τα οποία πρέπει επίσης να στερεώνονται με ιμάντες από καουτσούκ.

– Όριο ταχύτητας στο pit lane. 80 χλμ/ώρα σε δοκιμές και 120 χλμ/ώρα σε αγώνες. Το πρότυπο παραγωγής για τα κράνη γίνεται αυστηρότερο.

– Όλα τα μέλη του πληρώματος ανεφοδιασμού, πρέπει να φορούν αντιπυρικά ρούχα.

1995 – Τα crash test γίνονται αυστηρότερα και εισάγονται πλευρικές δοκιμές πρόσκρουσης. Εισάγει νέα κριτήρια για την απόκτηση της ειδικής άδειας super license.

1997 – Ειδικοί καταγραφείς δεδομένων εγκαθίστανται σε όλα τα μονοθέσια, για πιο ακριβή ανάλυση των ατυχημάτων. Νέες και αυστηρότερες δοκιμές οπίσθιας πρόσκρουσης γίνονται υποχρεωτικές.

1998 – Το πλάτος του μονοθεσίου μειώνεται από τα 2 μέτρα στα 1,8, ενώ τα κόκπιτ μεγαλώνουν. Κάθε οδηγός πρέπει να είναι σε θέση να απομακρύνει το τιμόνι, να βγαίνει από το κόκπιτ και να επανατοποθετεί το τιμόνι, μέσα σε 10 δευτερόλεπτα. Οι καθρέπτες των μονοθέσιων πρέπει να έχουν ελάχιστες διαστάσεις 120×50 mm.

ma-michael-schumacher-crash-silverstone-1999

1999 – Οι τροχοί συνδέονται με το σασί με ​​λουριά, για να τους σταματήσει από το να πετούν προς κάθε κατεύθυνση σε περίπτωση ατυχήματος. Το κάθισμα και ο οδηγός μπορούν να αφαιρεθούν μαζί. Οι εμπρόσθιες δοκιμές πρόσκρουσης γίνονται αυστηρότερες, μετά από το ατύχημα του Michael Schumacher στο Silverstone. Άσφαλτος αντί χαλικιού, χρησιμοποιείται για ορισμένες περιοχές διαφυγής. Τέσσερα ιατρικά-εξοπλισμένα οχήματα διάσωσης και ένα αυτοκίνητο για τον ιατρό της FIA είναι υποχρεωτικό να βρίσκονται στην πίστα.

Τα αποτελέσματα από αυτές τις αλλαγές είναι τόσο εντυπωσιακά, ώστε η F1 να γίνει το ασφαλέστερο μηχανοκίνητο σπορ στον πλανήτη. Κανένα θανατηφόρο ατύχημα για οδηγό, από το 1994 έως σήμερα, με το σύστημα προστασίας του λαιμού (HANS) να γίνεται υποχρεωτικό από το 2003. Όμως δυο κριτές χάνουν την ζωή τους από θραύσματα, ο Paolo Ghislimberti στην Μόνζα το 2000 και ο Graham Beverige στην Μελβούρνη το 2001. Η FIA στρέφει πλέον την προσοχή της στην προστασία κριτών και θεατών και αλλάζει τα επόμενα χρόνια, κατά το δοκούν, τις πίστες που θεωρεί πως έχουν προβλήματα. Παρόλα τα εντυπωσιακά επιτεύγματα, η FIA κοιτάζει στο μέλλον και δεν επαναπαύεται στα κεκτημένα. Νέες ιδέες μπορεί να παρουσιαστούν στο κοντινό μέλλον, όπως οι καλύπτρες στα μονοθέσια (που προσωπικά με βρίσκουν αντίθετο), ενώ είναι σίγουρο πως ο ρυθμός των μονοθεσίων θα υπαγορεύετε από την ομοσπονδία, ώστε να μην ξεφύγουν οι καταστάσεις όπως παλαιότερα.

Τελειώνοντας θα ήθελα κλείσω με μια φράση ενός οδηγού της δεκαετίας του 1950,του Γάλλου Jean Behra, που πιστεύω πως συνοψίζει απλά και περιεκτικά την δύναμη που έχει η F1 (και ο μηχανοκίνητος αθλητισμός γενικότερα) πάνω στους εξαρτημένους από αυτό, οδηγούς , μηχανικούς και θεατές,ώστε να παραμερίζουν τους κινδύνους κάθε φορά που μπαίνουν σε κάποια πίστα.

Racing is life, everything else is just waiting

#trending

#trending

Αξίζει να δεις
Featured

Περισσότερα νέα

Lewis Hamilton: Δεν έχω ξεκινήσει χειρότερα στη καριέρα μου στην F1

Έχουν διεξαχθεί ήδη τρία Grand Prix στη φετινή σεζόν και ο Lewis Hamilton είναι μόλις 10ος στη βαθμολογία του πρωταθλήματος των οδηγών, έχοντας συγκεντρώσει...

O Horner αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο ο Carlos Sainz να πάει στη Red Bull

Ο Carlos Sainz είναι ο μόνος πιλότος που έχει καταφέρει να νικήσει την Red Bull πέρυσι και φέτος και ο Ισπανός δεν έχει εξασφαλίσει...

Ο Alonso δήλωσε απογοητευμένος από την ποινή

Οι αγωνοδίκες τιμώρησαν τον Fernando Alonso με ποινή 20 δευτερολέπτων μετά το Grand Prix της Αυστραλίας, επειδή έκριναν πως ο Ισπανός προκάλεσε σκόπιμα το...
Autoblog.gr