Αυτό που ξεκίνησε ως ένα “one-off” άρθρο, γίνεται απ’ ότι φαίνεται μία ολόκληρη σειρά γιατί θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είμαι ένας επίμονος ανόητος που του αρέσει να λέει την γνώμη του και να εγείρει “φιλοσοφικά ερωτήματα” ακόμα και αν κανείς δεν του ζήτησε να το κάνει. Γι’ αυτό και τώρα, αποφάσισα να πιάσω στο στόμα μου το φαινόμενο-μάστιγα “fun-to-drive” ή αν θέλεις, του “διασκεδαστικού” αυτοκινήτου ή της “διασκεδαστικής” οδικής συμπεριφοράς πιο συγκεκριμένα. Είναι μία έκφραση, ένας χαρακτηρισμός που συναντάται πολύ συχνά στις κριτικές αυτοκινήτων. Πολύ πιο συχνά απ’ ότι θα έπρεπε…
Τι πάει να πει “fun-to-drive”; Μπορεί ένας χαρακτηρισμός να είναι πιο αμφιλεγόμενος, αμφισβητούμενος και κενός περιεχομένου; Μπορεί, αλλά δύσκολα. Γιατί το “fun-to-drive” δεν έχει κανένα νόημα. Είναι καθαρά υποκειμενικό, δεν είναι μετρήσιμο και ακόμα και ο ορισμός του, διαφέρει από άτομο σε άτομο. Αυτό που είναι διασκεδαστικό για εμένα, μπορεί να μην είναι για εσένα και αντίστροφα. Γιατί λοιπόν χρησιμοποιείται αυτή η έκφραση; Έχουμε στερέψει από χαρακτηρισμούς και περιγραφές ή μήπως έχουμε μπει σε έναν φαύλο κύκλο αόριστης θεωρίας που χρησιμοποιεί τον όρο “fun-to-drive” ως σλόγκαν; Ή, ακόμα χειρότερα, η συγκεκριμένη περιγραφή χρησιμοποιείται είτε από τον δοκιμαστή, είτε από την εκάστοτε εταιρία ως ένα κόλπο του marketing για να ανακτήσει μέρος του “street cred” της ή για να απευθυνθεί στους “φανατικούς petrolheads”;
Ας ξεκινήσουμε από το βασικότερο όλων. Η έκφραση “fun-to-drive” υποθέτει –λανθασμένα– ότι όλοι διασκεδάζουμε με τον ίδιο τρόπο. Προφανώς κάτι τέτοιο δεν ισχύει και δεν θα κάνω τον κόπο να σου εξηγήσω γιατί… είμαι σίγουρος ότι το γνωρίζεις. Στο θέμα του αυτοκινήτου συγκεκριμένα όμως, ο όρος “fun-to-drive”, χρησιμοποιείται για να περιγράψει… τι; Αν σου πω ότι ένα αυτοκίνητο, είναι διασκεδαστικό, τι υποθέτεις γι’ αυτό το αυτοκίνητο; Σε κάποια θα πέσεις μέσα, αλλά πολλά, θα χαθούν στη “μετάφραση”. Γιατί για να υποθέσεις τι είναι “fun-to-drive” για εμένα, πρέπει να ξέρεις πολύ καλά… εμένα! Αν σου πω ότι ένα φαγητό είναι “γευστικό” θα σου έχω μεταφέρει οποιαδήποτε ουσιαστική πληροφορία για το φαγητό; Θα ξέρεις αν είναι ξινό, αλμυρό ή γλυκό; Θα ξέρεις την ισορροπία των γεύσεων; Θα ξέρεις αν είναι καλό για εσένα ή όχι; Αν σου πω ότι μία ταινία μου άρεσε, θα γνωρίζεις αν έχει ενδιαφέρουσα πλοκή; Θα ξέρεις αν οι ηθοποιοί ήταν καλοί; Αν η σκηνοθεσία, η μουσική ή τα κοστούμια ήταν καλά ; Γιατί λοιπόν έχουμε αποδεχθεί το “fun-to-drive” στην περιγραφή ενός αυτοκινήτου;
Εγώ μπορεί να είμαι κάποιου είδους “βλαμμένος” που είναι κολλημένος με την ιπποδύναμη. Μπορεί να θεωρώ οποιοδήποτε αυτοκίνητο κάτω των 300 ίππων βαρετό και “not-fun-to-drive”. Εναλλακτικά, μπορεί να είμαι κολλημένος drifter. Να πηγαίνω παντού με πλάι, ή να μην πηγαίνω καθόλου. Άρα, ένα μπροσθιοκίνητο αυτοκίνητο μπορεί να μην είναι “διασκεδαστικό”. Από την άλλη, μπορεί να έχω σκάλωμα με τους χρόνους. Το παραμικρό γλίστρημα είναι χάσιμο χρόνου και κατά συνέπεια, μου την δίνει στα νεύρα και μου στερεί ευχαρίστηση. Ή τέλος, να είμαι κάποιο 30-χρονο “παππούδι” με πρόβλημα στην μέση που μία σκληρή ανάρτηση το επιδεινώνει. Πόσο “fun-to-drive” μπορεί να είναι ένα sports car για εμένα; Και σκέψου, ότι σε όλες αυτές τις ακραίες περιπτώσεις, “κρύβονται” λεπτομέρειες. Όλα είναι σχετικά – η ταχύτητα, το πόσο σκληρή είναι η ανάρτηση, το πόσο πλαγιάζει ένα αυτοκίνητο και ο τρόπος που το κάνει κλπ κλπ.
Θέλεις να πεις ότι ένα αυτοκίνητο είναι συμμετοχικό; Έχει ρυθμίσιμη συμπεριφορά; Sport αλλά ενδοτική ανάρτηση; Και τι εννοείς με sport; Περνάει πάνω από ανωμαλίες ή θα σου φύγουν τα σφραγίσματα; Πόσο επηρεάζει μία ανωμαλία την ισορροπία του αυτοκινήτου στην στροφή; Πώς συμπεριφέρεται στο φρενάρισμα; Πώς στην αρχή του και πώς στο τέλος του; Έχει καλό turn-in; Μεταφέρει το τιμόνι του πληροφορίες; Έχει βάρος; Πώς συμπεριφέρεται το αυτοκίνητο στις αλλαγές κατεύθυνσης; Πώς είναι η απόκριση του γκαζιού; Τι κάνει στο άφημα του γκαζιού μέσα στην στροφή; Πώς ανταποκρίνεται στο trail-braking; Έχει πρόσφυση; Ελκτική; Πλευρική; Υποστρέφει; Υπερστρέφει; Και τα δύο; Για όνομα του θεού, η Ελληνική –ή στην ανάγκη και η Αγγλική- παρέχει τόσο πολλούς τρόπους για να περιγράψεις μία κατάσταση ή μία συμπεριφορά που η χρήση του όρου “fun-to-drive” πρέπει να τιμωρείται με πρόστιμο, κούρεμα με την ψιλή και σκίσιμο των παντελονιών του συντάκτη. Θέλεις καλέ μου κύριε να μου πεις ότι ένα αυτοκίνητο είναι διασκεδαστικό στην οδήγηση; Περιέγραψε το! Δώσε μου να καταλάβω ΓΙΑΤΙ! Και στην τελική, αν απαντήσεις σε όλες αυτές τις ερωτήσεις και μου περιγράψεις επαρκώς το αυτοκίνητο και την συμπεριφορά του, δεν χρειάζεται να μου πεις αν είναι διασκεδαστικό ή όχι και στην τελική, δεν με ενδιαφέρει να ξέρω!
Επίσης, μην ξανακούσω ότι διασκέδαση στην οδήγηση είναι μόνο το drifting. Είναι προσβολή στην νοημοσύνη μου και την αυτοκίνηση γενικότερα όταν υπάρχουν αυτοκίνητα όπως το Ford Fiesta ST, το Renault Megane RS, το Abarth 500, το Opel Astra OPC, το Mitsubishi Lancer Evo (διάλεξε και πάρε) και πάρα πολλά ακόμα εξαιρετικά, μπροσθιοκίνητα και τετρακίνητα αυτοκίνητα. Ναι, γνωρίζω τα οφέλη της κίνησης στον πίσω άξονα αλλά δεν μπορώ επ ουδενί να δεχθώ γενικεύσεις αυτού του είδους. Δεν δέχομαι ούτε καν την γενίκευση ότι η κίνηση στον πίσω άξονα είναι καλύτερη από την κίνηση στον εμπρός. Αυτό ισχύει υπό προϋποθέσεις, τόσο για το αυτοκίνητο, όσο και για τον οδηγό. Στα χέρια ενός έμπειρου οδηγού, ένα καλοστημένο πισωκίνητο αυτοκίνητο μπορεί να είναι πιο διασκεδαστικό από ένα μπροσθιοκίνητο… για τον συγκεκριμένο οδηγό! Αν ο οδηγός αλλάξει και μαζί με αυτόν αλλάξουν και τα γούστα, τότε τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το ίδιο ισχύει αν τη θέση του καλοστημένου πισωκίνητου, πάρει ένα “της σειράς”… Επαναλαμβάνω, επειδή διασκεδάζεις εσύ με έναν τρόπο, δεν σημαίνει ότι διασκεδάζουμε όλοι έτσι και “πισωκίνητο ≠ διασκεδαστικό”. Ο καθένας αντλεί διαφορετικού είδους ευχαρίστηση –ή δυσαρέσκεια– από κάθε εμπειρία.
Επειδή άρχισα να ξεφεύγω, ήρθε η ώρα να κλείσω και να δώσω τον λόγο σε εσένα. Πριν όμως κλείσω, να τονίσω ότι ούτε εγώ είμαι “αναμάρτητος”. Έχω χρησιμοποιήσει τον όρο αυτό στο παρελθόν, αλλά όσο περνάει ο καιρός και ωριμάζω, συνειδητοποιώ το πόσο κενός είναι. Αν τον αναφέρω μέσα σε ένα κείμενο, θα φροντίσω να εξηγηθώ και αν δεν συμβεί αυτό, σε παρακαλώ “να μου την πεις”. Στην τελική, η χρησιμοποίηση του “fun-to-drive” όχι μόνο δεν προσθέτει, αλλά πολλές φορές αφαιρεί από το κείμενο αφού εστιάζει σε μία αφηρημένη έννοια εις βάρος της ουσιαστικής πληροφόρησης μέσω της περιγραφής ενός αυτοκινήτου. Ο όρος “fun-to-drive” πρέπει να σταματήσει να είναι άλλοθι και αυτοσκοπός κάποιων μοντέλων και κατασκευαστών. Ένα καλό αυτοκίνητο, είναι εξ ορισμού διασκεδαστικό με τον έναν τρόπο ή τον άλλο. Από την άλλη, ένα fun-to-drive αυτοκίνητο δεν μου λέει τίποτα.